ಸುದ್ದಿ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಟೊಂಗಾ ರಾಜ್ಯ ಸುದ್ದಿಯಾಗುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ೧೪ ಜನವರಿ ೨೦೨೨ರಂದು ಅಲ್ಲಿಯ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಮಹಾಸ್ಫೋಟ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೆಲ್ಲ ಸುದ್ದಿಯ ಅಲೆಗಳನ್ನೆಬ್ಬಿಸಿದೆ!

ಹುಂಗಾ-ಟೊಂಗಾ-ಹುಂಗಾ-ಹಾಪೈ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಇದೆಯೆಂಬುದೇ ಹಲವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಅದು ಟೊಂಗಾದ ರಾಜಧಾನಿ ನುಕುಅಲೊಫಾದಿಂದ ೬೫ ಕಿಮೀ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರಮಟ್ಟದಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೦೦ ಮೀಟರ್ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎದ್ದು ನಿಂತಿರುವ ದ್ವೀಪದಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸಾಗರದ ಅಲೆಗಳ ಕೆಳಗೆ ಅದೊಂದು ಬೃಹತ್ ಬೆಟ್ಟದಂತಿದೆ - ೧,೮೦೦ ಮೀ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ೨೦ ಕಿಮೀ ಅಗಲದ ಬೆಟ್ಟ.

ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಕೆಲವು ಸಲ ಸ್ಫೋಟಿಸಿದೆ. ೨೦೦೯ ಮತ್ತು ೨೦೧೪/೧೫ರಲ್ಲಿ ಅದು ಸ್ಫೋಟಿಸಿದಾಗ ಶಿಲಾಪಾಕ (ಮಾಗ್ಮಾ) ಮತ್ತು ಹಬೆಯ ಕಾರಂಜಿಗಳು ಸಾಗರದ ಅಲೆಗಳನ್ನು ಸೀಳಿಕೊಂಡು ಆಕಾಶದತ್ತ ಚಿಮ್ಮಿದ್ದವು. ಆದರೆ, ಜನವರಿ ೨೦೨೨ರ ಸ್ಫೋಟಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ಆ ಸ್ಫೋಟಗಳು ತೀರಾ ಸಣ್ಣವು.

2021ನೆಯ ವರುಷದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ಸಲ ಸೂರ್ಯ ಮುಳುಗಿದ. ಆಗ, ಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಿದಾಗ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಕಂಡದ್ದೇನು?

ಕೊರೋನಾ ಎಂಬ ವೈರಸ್ (ಕೋವಿಡ್ 19)ನ ಅಟ್ಟಹಾಸ. ತಾನು ಭಾರೀ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಎಂದು ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಬೀಗುತ್ತಿದ್ದ ಮನುಷ್ಯ ಜೀವಿಗಳನ್ನು 2020ರ ಶುರುವಿನಿಂದಲೂ ಆ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣದ ವೈರಸ್ ಅಟ್ಟಾಡಿಸುತ್ತಿದೆ. ಬೇರೆಬೇರೆ ವ್ಯಾಕ್ಸೀನುಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಿ, ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಮಾನವರಿಗೆ ಚುಚ್ಚಿದರೂ ಅದು ಕ್ಯಾರೇ ಅನ್ನುತ್ತಿಲ್ಲ. ಮಾನವನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಯುಕ್ತಿಗೂ ಕೊರೋನಾ ವೈರಸ್ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡು ಪ್ರತಿಯುಕ್ತಿ ಹೂಡುತ್ತಿದೆ. ವರ್ಷಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಓಮಿಕ್ರಾನ್ ಎಂಬ ರೂಪಾಂತರಿಯ ಮೂಲಕ ಕೊರೋನಾ ವೈರಸ್ ದಾಂಧಲೆ ಎಬ್ಬಿಸಿದೆ.

ಕೊರೋನಾ ವೈರಸಿನ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ಮಾನವ ಕುಲವೇ ತತ್ತರಿಸಿ ಹೋಗಿದೆ. 31ಡಿಸೆಂಬರ್ 2021ರ ಅಂಕೆಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಅದು ಮಾಡಿದ ಅನಾಹುತವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿವೆ:

ಎಲ್ಲಿ?        ಜನಸಂಖ್ಯೆ (ಕೋಟಿ)    ಒಟ್ಟು ಸೋಂಕಿತರು (ಕೋಟಿ)    ಒಟ್ಟು ಮೃತರು (ಲಕ್ಷ)
ಜಗತ್ತು           791.71                         28.69                  54.46
ಯು.ಎಸ್.ಎ.    33.39                            5.52                    8.45
ಭಾರತ          140.06                            3.48                    4.81

ಡಿಸೆಂಬರ್ ೩, ೧೯೮೪ರ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯ ನಂತರ ಭೋಪಾಲ ಸ್ಮಶಾನವಾಯಿತು - ಯೂನಿಯನ್ ಕಾರ್ಬೈಡ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಿಂದ ಸೋರಿದ ವಿಷಾನಿಲಕ್ಕೆ ಸಾವಿರಾರು ಜನ ಬಲಿಯಾದರು. ಅದಾಗಿ ಮೂವತ್ತೇಳು ವರುಷಗಳು ದಾಟಿದರೂ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ!

ಆ ಕರಾಳ ರಾತ್ರಿ ಅಲ್ಲಿ ಆದದ್ದೇನು? ಆ ರಾತ್ರಿಯ ಭಯಾನಕ ಮೃತ್ಯುಸರಣಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಶಬ್ದಗಳೇ ಇಲ್ಲ. ಅವತ್ತು ಅಮೇರಿಕದ ಯೂನಿಯನ್ ಕಾರ್ಬೈಡ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಒಡೆತನದ ಕೀಟನಾಶಕ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಿಂದ ೪೦ ಟನ್ ಮಿಥೈಲ್ ಐಸೊಸಯನೇಟ್ (ಎಂಐಸಿ) ಎಂಬ ಮಾರಕ ಅನಿಲ ಸೋರಿಕೆ. ವರದಿಗಳ ಅನುಸಾರ, ಆ ಕಾರ್ಖಾನೆಯ “ಸಿ" ಘಟಕದಲ್ಲಿ ೪೨ ಟನ್ ಎಂಐಸಿ ತುಂಬಿದ್ದ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಸಂಖ್ಯೆ ೬೧೦ಕ್ಕೆ ನೀರು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ್ದು ಅನಿಲ ಸೋರಿಕೆಗೆ ಕಾರಣ.

ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಬರಹಗಳಿಗೆ ಅವರ ನಿಧನವಾಗಿ ೬೦ ವರುಷಗಳ ನಂತರ, ೨೦೦೯ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಪಿರೈಟಿನಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಯಾಕೆಂದರೆ, ಅವರ ಬರಹಗಳ ಕಾಪಿರೈಟ್ ಹೊಂದಿದ್ದ ಅಹ್ಮದಾಬಾದಿನ ನವಜೀವನ ಟ್ರಸ್ಟಿನ ಆ ಹಕ್ಕು ಅಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತಾಯವಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಯಾವುದೇ ಪ್ರಕಾಶಕರು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಬರಹಗಳನ್ನೂ ಭಾಷಣಗಳನ್ನೂ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಬಹುದು. ಅವರ ಜನ್ಮದಿನವಾದ ಇವತ್ತು, ಈ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿಯೋಣ.

"ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರಿಗೆ ಕಾಪಿರೈಟಿನಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಬರಹಗಳೂ ಭಾಷಣಗಳೂ ಅಧಿಕಾರಷಾಹಿಯ ಜಂಜಡಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿರಬೇಕು” ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಗಾಂಧಿ ಸ್ಮೃತಿ ಮತ್ತು ದರ್ಶನದ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಸವಿತಾ ಸಿಂಗ್. ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ಕೊಲೆಯಾದ ಢೆಲ್ಲಿಯ  ಬಿರ್ಲಾ ಭವನದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ “ಫೋಟೋಗ್ರಫಿ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ” ಎಂಬ ಫಲಕಗಳನ್ನು ತೂಗು ಹಾಕಲಾಗಿತ್ತು. ಸವಿತಾ ಸಿಂಗ್ ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ತೆಗೆಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವವರು ಬೇಕಾದರೆ ಫೋಟೋ ತೆಗೆದು, ನೆನಪುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಒಯ್ಯಲಿ ಎಂಬುದವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. “ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುವವರು ಇಲ್ಲಿಂದ ಬೇರೇನನ್ನು ತಾನೇ ಒಯ್ಯಲು ಸಾಧ್ಯ?” ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ ಅವರು.