ಮುಂಬೈಯ ವಿಟಿ (ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಟರ್ಮಿನಸ್) ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ ಜಗತ್ ಪ್ರಸಿದ್ಧ. ಅಲ್ಲಿ “ಪೋಸ್ಟ್ ಆಫೀಸ್ ಎಲ್ಲಿದೆ?” ಎಂದು ನೀವು ಯಾರನ್ನಾದರೂ ಕೇಳಿದರೆ ಅವರು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಕಣ್ಣರಳಿಸಿ ನೋಡಿಯಾರು. ಆದರೆ “ಜಿಪಿಓ ಎಲ್ಲಿದೆ?” ಎಂದು ಕೇಳಿದರೆ, ಖಂಡಿತವಾಗಿ ನಿಮಗೆ ದಾರಿ ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಆ ಮಹಾನಗರದ ಮಹಾ ಅಂಚೆ ಕಚೇರಿಯೇ ಜಿಪಿಓ ಅಂದರೆ ಜನರಲ್ ಪೋಸ್ಟ್ ಆಫೀಸ್. ಹಲವು ಬಾರಿ ಅಲ್ಲೇ ಹತ್ತಿರದ ಹೋಟೆಲೊಂದರಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿದ್ದೆ - ವಿಟಿ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹತ್ತಿರ, (ರೈಲುಗಳ ಪ್ರಯಾಣ ಆರಂಭ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುವ ಬೃಹತ್ ನಿಲ್ದಾಣ ಅದು.) ದೂರದೂರ ಹೋಗಬೇಕಾದಾಗ ರೈಲು ಹಿಡಿಯಲು ಸುಲಭ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ. ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಮುಂಬೈಗೆ ಹೋದಾಗ ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ವಾರ ಹೋಟೆಲಿನಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವ್ಯ. ಆಗ ಅಂಚೆಡಬ್ಬಿಗೆ ಪತ್ರ ಹಾಕಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಹಲವು ಬಾರಿ ಜಿಪಿಓಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದಿದೆ.

ಜಿಪಿಓದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ದೊಡ್ಡ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣ. ಆ ಮಹಾ ಗದ್ದಲದ ಹಾಗೂ ಬಿರುಸಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಜಿಪಿಓ ಎಂಬ ಜಗತ್ತು ನಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಾರದಿರುವ ಸಂಭವ ಜಾಸ್ತಿ.  ಅದನ್ನು ಕಣ್ತುಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದರೆ ಜಿಪಿಓದ ಒಳಗೆ ಹೋಗಬೇಕು.

“ಆನೆಗಳು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿರಬೇಕೇ ಹೊರತು ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಲ್ಲ. ಇತರ ಆನೆಗಳ ಜೊತೆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸಬೇಕಾದ ಆನೆಯೊಂದನ್ನು ಪೂಜಾ ವಿಧಿಗಳಿಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಕ್ರೌರ್ಯ ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮೌಖಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ವಿದ್ಯಾರಣ್ಯಪುರದ ಕಾಳಿಕಾದುರ್ಗ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ೧೯ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೧ರಂದು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ಎ.ಎಸ್. ಓಕ್ ನೇತೃತ್ವದ ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಇದು. (ವಾರ್ತಾ ಪತ್ರಿಕೆ ವರದಿ: ೨೦ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೧)

ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ: ಕಾಳಿಕಾದುರ್ಗ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯ ಖಾಸಗಿ ಪೂಜಾಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಆನೆಯೊಂದನ್ನು ಸಾಕಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮುಜರಾಯಿ ಇಲಾಖೆ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಆನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಬಾರದೆಂದು ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಬೇಕೆಂಬುದು ಹೈಕೋರ್ಟಿಗೆ ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಿನಂತಿ.

ರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಮುಂಡ ಒರಿಸ್ಸಾದ ಕಿಯೊನ್‌ಜಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರುತಿಸಿಲ ಹಳ್ಳಿಯ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವನು.
(ರಾಜಧಾನಿ ಭುವನೇಶ್ವರದಿಂದ ೧೫೦ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಹಳ್ಳಿ.) ಅದೊಂದು ದಿನ ಕಟ್ಟಿಗೆ ತರಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಹಳ್ಳಿಯ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾಡಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದ. ಅಲ್ಲೊಂದು ಕರಡಿ ಮರಿ ಬಿದ್ದಿತ್ತು - ತಾಯಿ ಕರಡಿ ತೊರೆದು ಹೋಗಿದ್ದ ಮರಿ. ಅದು ನಿತ್ರಾಣದಿಂದ ಸಾಯುವಂತಿತ್ತು.

ಅಯ್ಯೋ ಪಾಪ ಎನಿಸಿತು ರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಮುಂಡನಿಗೆ. ಅದನ್ನು ಮನೆಗೆ ಹೊತ್ತು ತಂದ. ಅದಕ್ಕೆ ಆಹಾರ ನೀಡಿ, ಆರೈಕೆ ಮಾಡಿದ. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕರಡಿ ಮರಿ ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಆತ ಅದನ್ನು ತನ್ನ ಮಗುವಿನಂತೆಯೇ ಜತನದಿಂದ ಬೆಳೆಸಿದ. ರಾಮ್ ಸಿಂಗನ ಮಡದಿ ತೀರಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಅವನ ಮಗಳು ಗುಲ್ಕಿ ಒಂಟಿ ಬಾಲಕಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ಅವಳ ಸಂಗಾತಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು ಕರಡಿ ಮರಿ. ಅದಕ್ಕೆ "ರಾಣಿ" ಎಂದು ಚಂದದ ಹೆಸರಿಟ್ಟಳು ಗುಲ್ಕಿ.

ರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದರೂ ಕರಡಿ ಮರಿ "ರಾಣಿ" ಅವನನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅವನು ಹಳ್ಳಿಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಸೈಕಲಿನಲ್ಲಿ ಹೋಗುವಾಗಲೂ ಅವನ ಹಿಂದೆ ಸೈಕಲಿನ ಕ್ಯಾರಿಯರಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು! (ಫೋಟೋ ೧ ನೋಡಿ) ಹೀಗೆಯೇ ಒಂದೂವರೆ ವರುಷ ದಾಟಿತು.

೧೦೦.ಭಾರತೀಯ ನೃತ್ಯ - ಸಾವಿರಾರು ವರುಷಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಪತ್ತು
ಭಾರತೀಯ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಶೈಲಿಗಳು: ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ. ಭಾರತ ಸರಕಾರದ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಎಂಟು ಪಾರಂಪರಿಕ ನೃತ್ಯ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಳೆಂದು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅವು: ಭರತನಾಟ್ಯ, ಕಥಕಳಿ, ಕಥಕ್, ಕುಚಿಪುಡಿ, ಒಡಿಸ್ಸಿ, ಸತ್ತ್ರಿಯ, ಮಣಿಪುರಿ ಮತ್ತು ಮೋಹಿನಿಯಾಟ್ಟಮ್.(ಫೋಟೋ: ಭರತನಾಟ್ಯ ಕಲಾವಿದೆ)

ಭರತನಾಟ್ಯ ಮತ್ತು ಇತರ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಶೈಲಿಗಳ ಮೂಲ "ನಾಟ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ" ಎಂಬ ಪುರಾತನ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿದೆ. ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನಾಟ್ಯಶೈಲಿಗಳ ಮೇಲೆ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಭಾವ ಎದ್ದು ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಮಹಾಶಿವನನ್ನು ನೃತ್ಯದ ಮಹಾಗುರುವೆಂದೇ ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕೇ ಆತನಿಗೆ ನಟರಾಜನೆಂಬ ಹೆಸರು. ನಟರಾಜನ ಪ್ರಾಚೀನ ವಿಗ್ರಹಗಳು (ಶಿಲೆ ಮತ್ತು ತಾಮ್ರದ) ನಟರಾಜ ನರ್ತಿಸುವ ವಿವಿಧ ಭಂಗಿಗಳಲ್ಲಿವೆ. ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ದೇವರ ಆರಾಧನೆಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಅರಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ ಹಾಗೂ ರಾಜಪರಿವಾರದವರ ಆಸ್ವಾದನೆಗಾಗಿ ನರ್ತಕರೂ ನರ್ತಕಿಯರೂ ನರ್ತಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.