೯೭.ಅಟಲ್ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗ
ಜಗತ್ತಿನ ಅತ್ಯಂತ ಉದ್ದದ (೧೦,೦೦೦ ಅಡಿಗಳಿಗಿಂತ ಎತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ) ಅಟಲ್ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು ೩.೧೦.೨೦೨೦ರಂದು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು. ಇದರ ಉದ್ದ ೯.೦೨ ಕಿಮೀ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣ ವೆಚ್ಚ ರೂ.೩,೨೦೦ ಕೋಟಿ.
ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಶ್ರೀ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಅಟಲ್ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗವೆಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ೩.೬.೨೦೦೦ದಂದು ಈ ಬೃಹತ್ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗ ನಿರ್ಮಾಣದ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ್ದರು.
ಈ ಸುರಂಗ ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ರೊಹ್‌ಟಾಂಗ್ ಪಾಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲದಡಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಮನಾಲಿಯಿಂದ ಲಡಕ್‌ನ ಲೆಹ್ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಈ ಸುರಂಗದಿಂದಾಗಿ, ಪ್ರಯಾಣ ದೂರ ೪೬ ಕಿಮೀ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣ ಸಮಯ ೪-೫ ಗಂಟೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ನಮ್ಮ ಸೈನ್ಯ ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಲಡಕ್ ತಲಪಲು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಬಹಳ ಅನುಕೂಲ. ಅಲ್ಲಿನ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ ಒದಗಿದೆ.
೯೬.ಏಕತಾ ಪ್ರತಿಮೆ - ಸರ್ದಾರ ವಲ್ಲಭಬಾಯ್ ಪಟೇಲರ ಸ್ಮಾರಕ
ಸರ್ದಾರ ವಲ್ಲಭಬಾಯ್ ಪಟೇಲರ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುವ ಈ ಪ್ರತಿಮೆ ಗುಜರಾತಿನ ನರ್ಮದಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನರ್ಮದಾ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿದೆ (ಬರೋಡಾದಿಂದ ೧೦೦ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ). ೧೮೨ ಮೀ. (೫೯೭ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದ ಇದು ಜಗತ್ತಿನ ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರದ ಪ್ರತಿಮೆ. ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು ಇದನ್ನು ೩೧.೧೦.೨೦೧೮ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿದರು.
ಇದರ ಶಿಲ್ಪಿ ಭಾರತದ ರಾಮ್ ವಿ. ಸುತಾರ್. ಲಾರೆನ್ಸ್ ಆಂಡ್ ಟ್ಯುಬ್ರೋ ಕಂಪೆನಿ ಉಕ್ಕು ಮತ್ತು ಕಾಂಕ್ರೀಟಿನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಈ ಬೃಹತ್ ಪ್ರತಿಮೆಗೆ ಕಂಚಿನ ಲೇಪ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ೩೧.೧೦.೨೦೧೩ರಂದು ಶುರುವಾದ ಇದರ ನಿರ್ಮಾಣ ೩೦.೧೦.೨೦೧೮ರಂದು ಮುಕ್ತಾಯವಾಯಿತು. ಸರ್ದಾರ ವಲ್ಲಭಬಾಯ್ ಪಟೇಲ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕತಾ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಇದರ ನಿರ್ಮಾಣದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಈ ಪ್ರತಿಮೆಯ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಗಲಿದ ವೆಚ್ಚ ರೂ.೨,೯೮೯ ಕೋಟಿ.
ಭಾರತ ಸರಕಾರದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಉಪಪ್ರಧಾನಿಯೂ, ಗೃಹ ಸಚಿವರೂ ಆದ ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಬಾಯ್ ಪಟೇಲರು ೫೬೨ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಭಾರತ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದವರು. ಅಂತಹ ಧೀಮಂತ ರಾಷ್ಟ್ರ ನಾಯಕರ ಸ್ಮರಣೆಗೆ ಮೀಸಲು ಜಗತ್ತಿನ ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರದ ಈ ಪ್ರತಿಮೆ. (ಫೋಟೋ)
೯೫.ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ ಸ್ಮಾರಕ, ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿ
ಭಾರತದ ದಕ್ಷಿಣ ತುದಿಯ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿಯ ವಾವತುರೈಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದರ ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ೧೯೭೦ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಅರಬಿ ಸಮುದ್ರ, ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟುಗೂಡುವ ಅಮೋಘ ಸ್ಥಳ. ಇಲ್ಲಿ, ಸಾಗರದ ನಡುವೆ ಇರುವ ಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದರ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ್ದರೆಂದು ಪ್ರತೀತಿ. ಇದೀಗ, ಸಾವಿರಾರು ಪ್ರವಾಸಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಸ್ಮಾರಕ.
ಸ್ಥಳ ಪುರಾಣದ ಅನುಸಾರ, ಇದು ಶಿವನನ್ನು ಸ್ತುತಿಸುತ್ತಾ ದೇವಿ ಕುಮಾರಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ ಜಾಗ. ಇಲ್ಲಿನ ಬೃಹತ್ ಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಕಟ್ಟಡಗಳಿವೆ: ವಿವೇಕಾನಂದ ಮಂಟಪ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಪಾದ ಮಂಟಪ. ಯುವಜನರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಕಸನ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಗತಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಸಾಧನೆಗೆ ಮುಡಿಪಾಗಿರುವ “ವಿವೇಕಾನಂದ ಕೇಂದ್ರ”ವೂ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದರ ಬೃಹತ್ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
೯೪.ಚಂಡಿಘರ್ ರಾಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ - ಕಸದಿಂದ ಕಲೆ
“ಕಸದಿಂದ ಕಲೆ" ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಅದ್ಭುತ ನಿದರ್ಶನ ಚಂಡಿಘರ್ ರಾಕ್ ಗಾರ್ಡನ್. ಇದರ ಸ್ಥಾಪಕರು ನೆಕ್ ಚಂದ್ ಸಾಹ್ನಿ. ೧೯೫೭ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಂಡ ಕನಸೊಂದು ಕೆಲವೇ ವರುಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಪೂರ್ವ ಉದ್ಯಾನವಾಗಿ ಅರಳಿತು. ಇದೀಗ ೪೦ ಎಕರೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿ, ಪ್ರತಿ ವರುಷ ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಪ್ರವಾಸಿಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಲಾಕೃತಿಯೂ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಅಥವಾ ಮನೆಗಳ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳಿಂದಲೇ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂಬುದೇ ಇದರ ವಿಶೇಷ.
ಕಸವಾಗಿ ಎಸೆದ ಬಾಟಲಿಗಳು; ಗಾಜಿನ ಚೂರುಗಳು; ಬಳೆಗಳ, ನೆಲಕ್ಕೆ ಹಾಸುವ ಟೈಲುಗಳ, ಸೆರಾಮಿಕ್ ಕುಂಡಗಳ, ಸಿಂಕುಗಳ, ಪೈಪುಗಳ ತುಂಡುಗಳು; ವಿದ್ಯುತ್ ಉಪಕರಣಗಳ ಭಾಗಗಳು - ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೋ ಕಸವಾಗಿ ಬಿದ್ದಿರಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಈ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಚಂದವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟು, ಮನಮೋಹಕ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಾಗಿ ಎದ್ದು ನಿಂತಿವೆ. ಉದ್ಯಾನದೊಳಗೆ ಸುತ್ತಿಸುತ್ತಿ ಸಾಗುವ ಕಾಲುಹಾದಿಗಳ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಈ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ಪುಟ್ಟ ಜಲಪಾತಗಳು, ಆಯಾ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಸೊಬಗು ಒದಗಿಸಿವೆ.
ರಾಕ್ ಗಾರ್ಡನಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗೊಂಬೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವೂ ಇದೆ. ನೆಕ್ ಚಂದ್ ಹರಿದ ಬಟ್ಟೆ ಚೂರುಗಳಿಂದ ೧೯೭೦ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ್ದ ೨೦೦ ಗೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿಸಿಡಲಾಗಿದೆ.
೯೩.ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಮಾಯಾಲೋಕ: ಉತ್ಸವ್ ರಾಕ್ ಗಾರ್ಡನ್
ಉತ್ಸವ್ ರಾಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ - ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿಗ್ಗಾಂವ್ ತಾಲೂಕಿನ ಗೊಟಗೋಡಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಪುಣೆ - ಬೆಂಗಳೂರು ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರವಾಸಿ ಕೇಂದ್ರ. ಅಲ್ಲಿ ಎತ್ತಕಂಡರತ್ತ ಆಳೆತ್ತರದ ಮಣ್ಣಿನ ಶಿಲ್ಪಗಳು. ಹಳ್ಳಿ ಬದುಕಿನ ಕಾಯಕಗಳು, ಬೇಸಾಯದ ಕೆಲಸಗಳು, ವಿವಿಧ ಗುಡಿಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಹತ್ತಾರು ಜಾನಪದ ಕಲಾಭಂಗಿಗಳು - ಇವೆಲ್ಲದರಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಶಿಲ್ಪಗಳು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶಿಲ್ಪವೂ ಜೀವಂತ ಎನಿಸುವಂತಿದೆ!
೯೨.ಹಂಪಿ - ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿ
ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಹಾಗೂ ಜನಪರ ಆಡಳಿತದ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಸಾಕ್ಷಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಂಪಿ. ಇದೀಗ ಜಗತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ೩೭೬ ಕಿಮೀ ಮತ್ತು ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಿಂದ ೧೬೫ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.
ಈಗ ಕರ್ನಾಟಕದ ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಹಂಪಿ, ೧೪ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಮೃದ್ಧ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಪರ್ಷಿಯನ್ ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿಯನ್ (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್) ಪ್ರವಾಸಿಗಳು ಬರೆದಿರುವ ಪ್ರವಾಸ ಕಥನಗಳ ಅನುಸಾರ, ಇದು ಸಂಪತ್ತು ತುಂಬಿ ತುಳುಕುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಾನಗರವಾಗಿತ್ತು. ಪರ್ಷಿಯಾ ಮತ್ತು ಪೋರ್ಚುಗಲ್ ವರ್ತಕರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಹಂಪಿ, ಆಗ ಬಹುಶಃ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಪದ್ಭರಿತ ನಗರವಾಗಿತ್ತು. ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೫೦೦ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಬೀಜಿಂಗಿನ ನಂತರ, ಜಗತ್ತಿನ ೨ನೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ನಗರವಾಗಿ ರಾರಾಜಿಸುತ್ತಿತ್ತು.
ಆದರೆ, ೧೫೬೫ರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸುಲ್ತಾನರ ಸಂಯುಕ್ತ ಸೈನ್ಯವು ವಿಜಯನಗರ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿ, ರಾಜಧಾನು ಹಂಪಿಗೆ ನುಗ್ಗಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಮನೆಮಠಗಳನ್ನು ಲೂಟಿ ಮಾಡಿತು; ಅಲ್ಲಿನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಾಗೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಹಾಳುಗೆಡವಿತು. ಅನಂತರ ಪಾಳುಬಿದ್ದ ಊರಾಯಿತು ಹಂಪಿ.
೯೧.ಜಗತ್ತಿನ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಬೀಡು: ಬೇಲೂರು - ಹಳೆಬೀಡು
ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬೇಲೂರಿನ ಶ್ರೀ ಚೆನ್ನಕೇಶವ ದೇವಾಲಯವು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ನೆಲೆ ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲರೂ ತಲೆದೂಗಬೇಕಾದ ಸಂಗತಿ. ೧೨ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಈ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೧೧೭ರಲ್ಲಿ ಯಗಚಿ ನದಿ ದಡದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದವನು ಹೊಯ್ಸಳ ರಾಜ ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ. ಆಗ ವೇಲಾಪುರವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಇದು ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು.
ಈ ಅತ್ಯದ್ಭುತ ಶಿಲಾಸೌಂದರ್ಯದ ದೇವಾಲಯದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ೧೦೩ ವರುಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜಮನೆತನದ ಮೂರು ತಲೆಮಾರುಗಳು ಪೂರೈಸಿದವು. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈರಿಸೈನ್ಯಗಳು ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ಹಾನಿ ಮಾಡಿದವು. ಆದರೆ, ಹೊಯ್ಸಳ ರಾಜರು ಛಲದಿಂದ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದರು. (ಫೋಟೋ)
ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ೨೦೦ ಕಿಮೀ ಮತ್ತು ಹಾಸನದಿಂದ ೩೫ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಬೇಲೂರು ವೈಷ್ಣವರ ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳ. ಮಹಾಭಾರತ, ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಪುರಾಣಗಳ ಹಲವು ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ.
೯೦.ವಿಶ್ವವಿಖ್ಯಾತ ಜೋಗ ಜಲಪಾತ
ಕರ್ನಾಟಕದ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜೋಗ ಜಲಪಾತ ವಿಶ್ವವಿಖ್ಯಾತ. ೮೩೦ ಅಡಿ (೨೫೩ ಮೀ) ಎತ್ತರದಿಂದ, ರಾಜ, ರೋರರ್, ರಾಕೆಟ್ ಮತ್ತು ಲೇಡಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ನಾಲ್ಕು ಧಾರೆಗಳಾಗಿ ಜೋಗದ ಗುಂಡಿಗೆ ಶರಾವತಿ ನದಿ ಧುಮುಕುವ ದೃಶ್ಯ ಅದ್ಭುತ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ೩೩೫ ಕಿಮೀ ಮತ್ತು ಶಿವಮೊಗ್ಗದಿಂದ ೧೦೦ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ಜೋಗ.
ಅದೇನಿದ್ದರೂ, ಮಳೆಗಾಲದ ಜುಲೈ - ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ಲಿಂಗನಮಕ್ಕಿ ಜಲಾಶಯದಲ್ಲಿ ನೀರು ತುಂಬಿದಾಗ, ಅಣೆಕಟ್ಟಿನಿಂದ ನೀರು ಹೊರ ಹರಿಯಲು ಬಿಟ್ಟರೆ ಮಾತ್ರ ಜೋಗ ಜಲಪಾತ ನೋಡುವ ಭಾಗ್ಯ ನಮ್ಮದು. ಉಳಿದ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ, ಅಣೆಕಟ್ಟಿನಿಂದ ನೀರು ಹೊರ ಬಿಡದಿದ್ದಾಗ, ಅಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುವುದು ಕೇವಲ ಬೆಟ್ಟ. ಜೋಗದಲ್ಲಿ ಧುಮ್ಮಿಕ್ಕುವ ಶರಾವತಿ ನದಿ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹರಿದು, ಉತ್ತರಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೊನ್ನಾವರದಲ್ಲಿ ಅರಬಿ ಸಮುದ್ರ ಸೇರುತ್ತದೆ.
ಲಿಂಗನಮಕ್ಕಿ ಜಲಾಶಯದಿಂದಾಗಿ, ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರವು ೧೯೬೦ರಿಂದ ಕಾರ್ಯಾಚರಿಸುತ್ತಿದೆ (ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ೧೨೦ ಮೆಗಾವಾಟ್).
೮೯.ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಜಗತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ
ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳ ಜೈನರ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳ. ಇಲ್ಲಿನ ೩,೫೦೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ವಿಂಧ್ಯಾಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿದೆ ಏಕಶಿಲೆಯ ಬೃಹತ್ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ವಿಗ್ರಹ (ಎತ್ತರ ೫೭ ಅಡಿ; ೧೭ ಮೀ.). ಈ ಹಸನ್ಮುಖಿ, ಸ್ಥಿತಪ್ರಜ್ನ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಭವ್ಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ನೋಡುವುದೇ ಒಂದು ದಿವ್ಯ ಅನುಭವ. ಇದು ಶಾಂತಿ, ಅಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗವನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸಾರುವ ವಿಗ್ರಹ. (ಫೋಟೋ)
ಇದನ್ನು ಗಂಗ ರಾಜವಂಶದ ಚಾವುಂಡರಾಯ ಕ್ರಿ.ಶ.೯೮೩ರಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದ. ಇದಕ್ಕೆ ೧೨ ವರುಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ ಜರಗುತ್ತದೆ. ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರ ವಿಗ್ರಹ ಮೂವತ್ತು ಕಿಮೀ ದೂರದಿಂದಲೂ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಂಧ್ಯಾಗಿರಿ ಹತ್ತಲು ೭೦೦ ಮೆಟ್ಟಲುಗಳಿವೆ. ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳ ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ೧೫೮ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.
ಜೈನ ಧರ್ಮದ ಅನುಸಾರ, ಬಾಹುಬಲಿ ಮತ್ತು ಸೋದರ ಭರತ ರಾಜ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಯುದ್ಧ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭರತನನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾನೆ ಬಾಹುಬಲಿ. ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರೂ ಬಾಹುಬಲಿಯಲ್ಲಿ ವೈರಾಗ್ಯ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಆತ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಭರತನಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಿ, ಕಾಡಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಮೋಕ್ಷ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಆತನು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುವ ಭಂಗಿಯೇ ಈ ಭವ್ಯ ವಿಗ್ರಹ.
೮೮.ಅಜಂತಾ ಗುಹೆಗಳ ಅದ್ಭುತ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಗಳು
ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಅಪೂರ್ವ ಸ್ಮಾರಕಗಳಾಗಿರುವ ಅಜಂತಾ ಗುಹೆಗಳು ಯುನೆಸ್ಕೋ ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮನಸೆಳೆಯುವ ಶಿಲ್ಪಗಳೂ, ವಿವಿಧ ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ರಚಿಸಿರುವ ಅಧ್ಬುತ ಚಿತ್ರಗಳೂ ಇವೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಜೌರಂಗಾಬಾದಿನಿಂದ ೧೦೦ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ೮,೨೪೨ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇವು ಹರಡಿಕೊಂಡಿವೆ.
ಇಲ್ಲಿನ ಗುಹೆಗಳು ಪತ್ತೆಯಾದದ್ದು ಆಕಸ್ಮಿಕ. ೧೮೧೯ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನಿಕರು ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಇವು ಕಾಣಿಸಿದವು. ಈ ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಿ.ಪೂ.೨ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ ಕ್ರಿ.ಶ. ೪೮೦ ನಡುವೆ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನೂ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನೂ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು. ಅನಂತರ ಅವುಗಳ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಲಾಯಿತು.
ಈ ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಬೌದ್ಧ ಪರಂಪರೆಗಳ ಪ್ರಾಚೀನ ಪಾಠಶಾಲೆಗಳೂ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಭವನಗಳೂ ಇವೆ. ಅಲ್ಲಿದ್ದ ಅಗಾಧ ಶಿಲಾರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಇವನ್ನೆಲ್ಲ ಕೊರೆದುಕೊರೆದು ನಿರ್ಮಿಸಿರುವುದು ನೋಡುಗರನ್ನು ಬೆಕ್ಕಸಬೆರಗಾಗಿಸುತ್ತದೆ.