HRM
ನಾನು ನಾನೇ ನಾನೆನುತ್ತೆ ಕಿರಿಕೊಡದ ನೀರ್
ಗಾನಗೆಯ್ವುದು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂ ಕಡಲ ಮರೆತು
ನೂನದಿಂದೆಲ್ಲವನುವಬ್ಧಿಯೊಳಗದನಿರಿಸೆ
ಮೌನವದು ಮಣ್ಕರಗಿ - ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
ಪುಟ್ಟ ಕೊಡದಲ್ಲಿರುವ ನೀರು ಏನು ಮಾಡುತ್ತದೆ? ಎಂಬ ಸರಳ ರೂಪಕದ ಮೂಲಕ ದೊಡ್ಡ ಸತ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸಿ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ.ಜಿ.ಯವರು ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ. ಆ ನೀರು “ನಾನು ನಾನೇ”, ಈ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನು ಮೀರಿಸಿದ್ದು ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ತನ್ನ ಗುಣಗಾನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತ ತುಳುಕಾಡುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆ ಗರ್ವದಿಂದ ಕುಣಿದಾಡುವಾಗ ಅಪಾರ ಜಲರಾಶಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಡಲನ್ನು ಅದು ಮರೆತಿರುತ್ತದೆ!
ತತ್ವದ ಅನುಸಾರ (ನೂನದಿಂದ) ಈ ಲೋಕದ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸಾಗರದ ಒಳಗಿಟ್ಟರೆ ಏನಾಗುತ್ತದೆ? ಮಣ್ಣಿನ ಕೊಡ ಕರಗಿ, ಅದರಲ್ಲಿರುವ ನೀರು ಸಾಗರದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿ, ಅದರ ಸದ್ದೆಲ್ಲ ಅಡಗುತ್ತದೆ; ತುಳುಕಾಟವೆಲ್ಲ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ; ಸೊಕ್ಕು ಇಳಿಯುತ್ತದೆ; ಅದು ಮೌನವಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೆಲವರು ಆ ಪುಟ್ಟ ಕೊಡದಲ್ಲಿರುವ ನೀರಿನ ಹಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಏನೊ ಒಂದಷ್ಟು ತಿಳಿದುಕೊಂಡರೂ, ತಮಗೆಲ್ಲ ಗೊತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಗರ್ವದಿಂದ ಬೀಗುತ್ತಾರೆ. ತಮ್ಮ ಸಣ್ಣಸಣ್ಣ ಗೆಲುವುಗಳನ್ನೇ ದೊಡ್ಡದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆಗಳೆಂಬಂತೆ ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಪ್ರತಿಮ ಜ್ನಾನವಂತರು, ದೊಡ್ಡ ಸಾಧಕರು ಸಾಗರದ ನೀರಿನಂತೆ ಪ್ರಶಾಂತವಾಗಿದ್ದು, ತಮ್ಮ ಅಗಾಧತೆಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈ ಚಿಕ್ಕ ಕೊಡದ ನೀರಿನಂತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಅಂತಹ ಮೇರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೆದುರೇ ಸೊಕ್ಕಿನಿಂದ ತುಳುಕಾಡುತ್ತಾರೆ; ತಮ್ಮ ಸಣ್ಣತನ ಮೆರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಆದರೆ ಸಾಗರ ಸಾಗರವೇ; ಸಣ್ಣ ಕೊಡದ ನೀರು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಸಣ್ಣ ಜನಗಳು ಗರ್ವದಿಂದ ಎಷ್ಟೇ ಬೀಗಿದರೂ ನಿಜವಾಗಿ ದೊಡ್ಡವರಾದವರನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಸರಿಗಟ್ಟಲಾರರು. ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಅಗಾಧ ವಿದ್ವತ್ತು ಹಾಗೂ ಅಪಾರ ವಿನಯ ತುಂಬಿದ ಮೇರು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಎದುರು ಈ ಸಣ್ಣ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮಂಕಾಗುತ್ತಾರೆ. ಅದನ್ನು ಸಣ್ಣ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಬೇಗನೇ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು. ಇಲವಾದರೆ, ಈ ಸಣ್ಣಜನಗಳ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂದರ್ಭ ಬಂದೇ ಬರುತ್ತದೆ – ಸಾಗರದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನ ಸಣ್ಣಕೊಡ ಮುಳುಗಿಸಿಟ್ಟಂತೆ, ಇವರ ಸೊಕ್ಕು ಕರಗುತ್ತದೆ.
ನಾನು ನಾನೆಂದುರುಬಿ ನೋಡು ನಿನ್ನಿಕ್ಕೆಲದಿ
ನಾನು ನಾನುಗಳ ಮರು ಬೊಬ್ಬೆ ಕೆರಳಿಹುದು
ನಾನು ನೀನುಗಳ ಬೊಬ್ಬೆಯ ಲೋಕದಲಿ ಹಬ್ಬ
ಕ್ಷೀಣವಾಗಲಿ ನಾನು – ಮರುಳ ಮುನಿಯ
ನಾನು ನಾನೆನ್ನುತ್ತ, ನಾನೇ ಮಿಗಿಲೆನ್ನುತ್ತ ಮೇಲಕ್ಕೆದ್ದು (ಉರುಬಿ) ನೋಡು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು. ಆಗ ಕೇಳಿಸುತ್ತದೆ, ನಿನ್ನ ಇಬ್ಬದಿಗಳಲ್ಲೂ “ನಾನು ನಾನೆಂಬ” ಮರುಬೊಬ್ಬೆ. ಅಂದರೆ, ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದವರೂ ನಾನು ನಾನೆನ್ನುತ್ತ ಕೋಲಾಹಲದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ್ದಾರೆ. ಅದು ಕೇಳಲಿಕ್ಕಾಗದಷ್ಟು ಕರ್ಕಶ. ಹೀಗೆ ನಾನು-ನೀನುಗಳ ಬೊಬ್ಬೆ ಈ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಆ ಗದ್ದಲದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ವಿವೇಕವೇ ಇಲ್ಲವಾಗಿದೆ.
ಈ ಜಗತ್ತಿನ ಕಳೆದ ಸುಮಾರು ನೂರು ವರುಷಗಳ ಚರಿತ್ರೆ ಗಮನಿಸಿದರೆ, “ನಾನು ನಾನೆಂಬ” ಅಹಮಿಕೆಯಿಂದಾದ ಅನಾಹುತ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಎರಡು ಮಹಾಯುದ್ಧಗಳಿಗೂ “ನಾನೇ ಪರಮ, ನನಗೆ ಎದುರಾರಿಲ್ಲ, ನನಗೆ ಎದುರಾಳಿಗಳೇ ಇರಬಾರದು” ಎಂಬ ಮೂರ್ಖ ಭಾವನೆಯೇ ಕಾರಣ. ಅದರಿಂದಾಗಿ ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಜನರ ಸಾವು. ಬೆಲೆಕಟ್ಟಲಾಗದ ಸೊತ್ತಿನ ನಾಶ. ದೇಶದೇಶಗಳ ಜನರ ಬದುಕಿನ ವಿನಾಶ.
ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ಧ ಮುಗಿದದ್ದು, ಜಪಾನಿನ ನಾಗಸಾಕಿ ಮತ್ತು ಹಿರೋಷಿಮಾ ಮೇಲೆ ಅಮೇರಿಕಾ ಅಣುಬಾಂಬುಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದಾಗ – ಅದರಿಂದಾಗಿ ಮಾನವಕುಲ ಕಂಡುಕೇಳರಿಯದ ಧ್ವಂಸಕ್ರಿಯೆ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಮನುಷ್ಯನ ಪ್ರಳಯಾಂತಕ ಬುದ್ಧಿ ಕೊನೆಯಾಯಿತೇ? ಇಲ್ಲ. ಅನಂತರ ಅದೆಷ್ಟು ಯುದ್ಧಗಳು! ವಿಯೆಟ್ನಾಂ, ಅಫಘಾನಿಸ್ಥಾನ, ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಥೈನ್, ಗಲ್ಫ್, ಇರಾಕ್, ಚೆಚ್ನಿಯ, ಲಿಬಿಯ, ಪಾಕಿಸ್ಥಾನ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಅಫ್ರಿಕಾದ ದೇಶಗಳು – ಇಲ್ಲೆಲ್ಲ ಸಮರಗಳ ಸರಮಾಲೆ. ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಥೈನ್, ಇರಾಕ್, ಸಿರಿಯ – ಇಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ದಿನದಿನವೂ ಯುದ್ಧಗಳ ಭೀಕರ ನೆರಳು. ಅಮಾಯಕರ ಕಗ್ಗೊಲೆ.
ಇವೆಲ್ಲ ಹಿಂಸೆಗೆ, ಪ್ರಾಣನಾಶಕ್ಕೆ, ವಿನಾಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣ “ನಾನು” ಎಂಬ ತೀವ್ರ ಭಾವ. ದೇಶದ ನಾಯಕನಲ್ಲಿ ನಾನೇ ಸರಿ ಎಂಬ ಭಾವ ಬೆಳೆಯುತ್ತ ಹೋದಂತೆ ಧ್ವಂಸ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಬದಲಾಗಬೇಕಾದರೆ, “ನಾನು ಕ್ಷೀಣವಾಗಬೇಕು”. ಅಂದರೆ, ನಾನು ಮಾತ್ರ ಸರಿ ಎಂಬ ಭಾವ ಬದಲಾಗಬೇಕು. ನಾನೇ ಅಂತಿಮವಲ್ಲ ಎಂಬ ಅರಿವು ಮೂಡಬೇಕು. ನನಗಿಂತ ಮಿಗಿಲಾದ ಪರಮ ಚೈತನ್ಯವೊಂದಿದೆ; ನಾನು ನಿಮಿತ್ತ ಮಾತ್ರ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಬಲವಾಗಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ಬೃಹತ್ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೊಂದು ಅಣುವಾಗಿರುವ ಈ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಮಾನವಕುಲ ಉಳಿದೀತು.
ಸರಿಯಾಗಲಿಲ್ಲವದು ಸರಿಯಿದಲ್ಲವೆನುತ್ತ
ಹರಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಡ ಮುಳ್ಳನು ಹಾಸಿಗೆಯಲಿ
ಕೊರೆಯಾದೊಡೇನೊಂದು? ನೆರೆದೊಡೇನಿನ್ನೊಂದು?
ಒರಟು ಕೆಲಸವೊ ಬದುಕು - ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
ಊಟದ ಸಾರಿಗೆ ಉಪ್ಪು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆಯಾದರೇನು? ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಾದರೇನು? ಇದರಿಂದಾಗಿ ನಮ್ಮ ಹಸಿವು ತಣಿಸಲು ತೊಂದರೆ ಇದೆಯೇ? ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬ ತಿನ್ನಲು ಇದರಿಂದ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುತ್ತದೆಯೇ? ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಸಾರಿಗೆ ಉಪ್ಪು ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಹೆಂಡತಿಯ ಮೇಲೆ ರೇಗಾಡುವ ಗಂಡಂದಿರು ಹಲವರು! ಎಂತಹ ವಿಪರೀತ ವರ್ತನೆ ಇದು! ಸಾರಿಗೆ ಉಪ್ಪು ಕಡಿಮೆಯಾದರೆ, ಅನ್ನ-ಸಾರು ಕಲಸುವಾಗ ಸ್ವಲ್ಪ ಉಪ್ಪು ಹಾಕಿಕೊಂಡರಾಯಿತು. ಸಾರಿಗೆ ಉಪ್ಪು ಜಾಸ್ತಿಯಾದರೆ, ಹೆಚ್ಚು ಅನ್ನಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಸಾರು ಕಲಸಿ ಉಂಡರಾಯಿತು.
ಶಾಲಾಕಾಲೇಜುಗಳ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಕ್ ಕಡಿಮೆ ಸಿಕ್ಕಿದರೆ ಯಾಕೆ ತಲೆ ಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು? ಅಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಹತಾಶರಾಗ ಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಮುಂದಿನ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಬರೆದು ಹೆಚ್ಚು ಅಂಕ ಗಳಿಸಬೇಕು. ಕೇವಲ ಒಂದು ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾರ್ಕ್ ಬಂತೆಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಏನೆಲ್ಲ ಅನಾಹುತ ಮಾಡಿಕೊಳ್ತಾರೆ! ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಅಂಕ ಪಡೆಯೋದೊಂದು ಹಿನ್ನಡೆ. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಹತ್ತುಹಲವು ಹಿನ್ನಡೆಗಳು ಸಹಜ. ಅವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಕಲಿಯುವುದೇ ಮುಖ್ಯ.
ಆದರೆ ಹಲವಾರು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ದಿನದಿನದ ಬದುಕನ್ನು ನಾವೇ ಹಾಳು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಅದು ಸರಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ, ಇದು ಸರಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಂಕಟ ನಮ್ಮದು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ, ಮಾನ್ಯ ಡಿವಿಜಿಯವರು. ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದೊಡನೆ “ಇವತ್ತು ಜೋರು ಸೆಕೆ” ಅಥವಾ “ಇವತ್ತು ಜೋರು ಚಳಿ” ಎಂಬ ಗೊಣಗಾಟ. “ಕಾಫಿ ಚೆನ್ನಾಗಿಲ್ಲ, ದೋಸೆಯೂ ಚೆನ್ನಾಗಿಲ್ಲ” ಎಂಬ ಅಸಮಾಧಾನ. ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದಾಗಿನಿಂದ ರಾತ್ರಿ ಮಲಗುವ ವರೆಗೂ ಇಂತಹ ಕಾರಣಗಳಿಗೆ ನೆಮ್ಮದಿ ಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಚಟ ನಮ್ಮದು. ಇದು ನಮ್ಮ ಹಾಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನಾವೇ ಮುಳ್ಳು ಹರಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಲಸ! ಇಂದು ಹೆಚ್ಚು ಸೆಕೆ ಅಥವಾ ಚಳಿ; ನಾಳೆ ಕಡಿಮೆ ಸೆಕೆ ಅಥವಾ ಚಳಿ. ಇವೆಲ್ಲ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಹಜ. ಇವಕ್ಕೆಲ್ಲ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಬದುಕಲು ಕಲಿಯಬೇಕು; ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ಬದುಕು ಒರಟು ಕೆಲಸ.
ಸುಡುಬೆಸಿಲೊಲೇಂಗೈವೆ ತಿದ್ದುವೆಯ ಸೂರ್ಯನನು
ಕೊಡೆಯ ಪಿಡಿಯುವೆ ನೆರಳ ಸೇರ್ವೆ ನಿಜಮತಿಯಿಂ
ಕೆಡುಕು ಜಗವೆಂದದನು ಹಳಿದೊಡೇಂ ನೀನದಕೆ
ಇಡುಕುವೆಯ ಸೌರಭವ? – ಮರುಳ ಮುನಿಯ
ಸುಡುಬೇಸಿಗೆಯ ಉರಿಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತಾಗ ನಮ್ಮ ಮೈಮನವೆಲ್ಲ ಚಡಪಡಿಕೆ. ಬೆಂಕಿಬಿಸಿಲಿಗೆ ಮೈಯೆಲ್ಲ ಬೆವರು; ಒರಸಿಕೊಂಡಷ್ಟೂ ಒಸರುವ ಬೆವರು. ಇಂತಹ ಸಂಕಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣನಾದ ಸೂರ್ಯನನ್ನು ನೀನು ತಿದ್ದುವೆಯಾ? ಎಂದು ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ ಕೇಳುತ್ತಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು. “ಸೂರ್ಯನೇ, ನಿನ್ನ ಶಾಖ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು, ಅದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಬಿಸಿಲಿನ ಬೇಗೆ ತಗ್ಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆಗ, ನಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿ ಬಳಸಿ ಬಿಸಿಲಿನ ಬೇಗೆಯಿಂದ ಪಾರಾಗುವ ಉಪಾಯಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತೇವೆ.
ಸೂರ್ಯನ ಬಿಸಿಲಿಗೆ ಅಡ್ಡವಾಗಿ ಕೊಡೆ ಹಿಡಿಯುತ್ತೇವೆ. ಅಥವಾ ಹತ್ತಿರದ ಮರದ ನೆರಳಿಗೆ, ಕಟ್ಟಡದ ನೆರಳಿಗೆ ಸರಿಯುತ್ತೇವೆ. ಕೊಡೆಯ ಮರೆಯಲ್ಲಿ, ನೆರಳಿನ ತಂಪಿನಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತಾ ಸುಡುಬಿಸಿಲಿನಿಂದ ಬಚಾವ್ ಆಗುತ್ತೇವೆ. ಹೊರತಾಗಿ, ಬೆಂಕಿಬಿಸಿಲನ್ನು ಬಯ್ಯುತ್ತಾ ಕೂರೋದಿಲ್ಲ.
ಈ ಜಗತ್ತೂ ರಣಬಿಸಿಲಿನಂತೆ. ಅಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೆಲ್ಲ ಕೆಡುಕು! ಅದರಿಂದಾಗಿ ಎಷ್ಟೆಲ್ಲ ಸಂಕಟ! ಹಾಗಂತ, ಈ ಜಗತ್ತೇ ಕೆಟ್ಟು ಹೋಗಿದೆ ಎಂದು ಅದನ್ನು ಹಳಿಯುತ್ತಾ ಕೂತರೆ ಏನು ಪ್ರಯೋಜನ? ನಾವು ಹಾಳಾದ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಬಯ್ದರೂ ಅದು ಬದಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಬಯ್ಗಳಿನಿಂದ ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಒಳಿತನ್ನು (ಸೌರಭವನ್ನು) ತುಂಬಲು ಸಾಧ್ಯವೇ?
ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿಯೂ ನಾವು ನಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿ ಬಳಸಬೇಕು. ಕೆಡುಕು ತುಂಬಿದ ಜಗತ್ತನ್ನು ಬಾಯಿ ನೋಯುವಷ್ಟು ಬಯ್ಯುವ ಬದಲಾಗಿ, ನಮ್ಮಿಂದಾದಷ್ಟು ಒಳಿತನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು. ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರಿಂದ ತೊಡಗಿ ವಿವೇಕಾನಂದರ ವರೆಗೆ, ಸಾಕ್ರೆಟೀಸನಿಂದ ತೊಡಗಿ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯ ವರೆಗೆ ಮಹಾಮೇಧಾವಿಗಳೆಲ್ಲರೂ ಮಾಡಿದ್ದು ಇದನ್ನೇ – ಈ ಜಗತ್ತನ್ನು ಹಳಿಯುವ ಬದಲಾಗಿ, ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಒಳಿತನ್ನು ಮಾಡಲಿಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನೇ ಮುಡಿಪಾಗಿ ಇಟ್ಟದ್ದು. ಒಳಿತು ಜಾಸ್ತಿಯಾದಷ್ಟೂ ಕೆಡುಕು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಸೂತ್ರವನ್ನು ನಂಬಿ ಬಾಳಿದ್ದು. ಈ ಜಗತ್ತನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ದಾರಿ ಇದೇ ಅಲ್ಲವೇ?
ಮನವನಾಳ್ವುದು ಹಟದ ಮಗುವನಾಳುವ ನಯದೆ
ಇನಿತನಿತು ಸವಿಯುಣಿಸು ಸವಿಕಥೆಗಳಿಂದೆ
ಅನುಕೂಲಿಸದು ಬರಿಯ ಕೂಗು ಬಡಿತಗಳಿನದು
ಇನಿತಿತ್ತು ಮರಸಿನಿತ – ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
ಮನಸ್ಸನ್ನು ಮಗುವಿಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತ, ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ, ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸಂಭಾಳಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ತೋರಿದ್ದಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು.
ಹಟ ಹಿಡಿದ ಮಗುವನ್ನು ನಾವು ಹೇಗೆ ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ? ಮನಸ್ಸನ್ನೂ ಹಾಗೆಯೇ ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಬೇಕು. ಸವಿಯಾದ ತಿನಿಸನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪವೇ ತಿನ್ನಿಸುತ್ತಾ, ಮುದ ನೀಡುವ ಕತೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾ ಹಟಮಾರಿ ಮಗುವನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಂಡಿ ಹಿಡಿದ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ವಾಸ್ತವದ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುತ್ತಾ, ದುಡುಕಿನ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಿಸುತ್ತಾ ಸಮಾಧಾನ ಪಡಿಸಬೇಕು.
ಜಿದ್ದಿಗೆ ಬಿದ್ದ ಮನಸ್ಸು ಯಾರಿಗೋ ಬುದ್ಧಿ ಕಲಿಸಲೇ ಬೇಕೆಂದು ಹಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಬೇರೊಬ್ಬರ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಬೇಕೆಂದು ಕತ್ತಿ ಮಸೆಯುತ್ತದೆ. ಆಗ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ: ಇತರರಿಗೆ ಬುದ್ಧಿ ಕಲಿಸಲು ನಮ್ಮಿಂದಾಗದು; ಅವರವರೇ ಬುದ್ಧಿ ಕಲಿತುಕೊಳ್ಳ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ನಾವು ಬದಲಾಗ ಬಹುದು ವಿನಃ ಇತರರನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗದು ಎಂಬುದೇ ವರ್ತನಾ ಬದಲಾವಣೆಯ ಮೂಲತತ್ವ.
ಹಟ ಮಾಡುವ ಮಗುವಿನ ಮೇಲೆ ರೇಗಿದರೆ ಪ್ರಯೋಜನ ಇದೆಯೇ? ಆ ಮಗುವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಹಿಗ್ಗಾಮುಗ್ಗ ಬಡಿದರೆ ಮಗು ಹಟ ಬಿಡುತ್ತದೆಯೇ? ಇಲ್ಲ, ಇದರಿಂದ ಯಾವ ಪ್ರಯೋಜನವೂ ಇಲ್ಲ. ಮಗು ಇನ್ನಷ್ಟು ರಚ್ಚೆ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ವಿನಃ ನಿಮಗೆ ಒಲಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸೂ ಹಾಗೆಯೇ.
ಸಿಹಿತಿಂಡಿಯನ್ನು ಒಂದಿನಿತು ಕೊಟ್ಟು ಮಗುವಿನ ಹಟವನ್ನು ಒಂದಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಒಂದು ಒಳ್ಳೆಯ ಕತೆ ಹೇಳಿ ಮಗುವನ್ನು ನಗಿಸಬೇಕು. ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನ ಜೊತೆಯೂ ಇದೇ ತಂತ್ರ ಅನುಸರಿಸಬೇಕು. ಒಳ್ಳೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮುದ ನೀಡಬೇಕು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಒಳ್ಳೆಯ ಕತೆಕಾದಂಬರಿಗಳ ಓದು, ಸಂಗೀತ ಕೇಳುವುದು, ಭಜನೆ ಮಾಡುವುದು, ಸಜ್ಜನರ ಸಹವಾಸ. ಕ್ರಮೇಣ ಮನಸ್ಸಿನ ಉದ್ವೇಗ ತಹಬಂದಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಮಂಜಿನಗಡ್ಡೆ ಕರಗಿದಂತೆ ಹಟ ಕರಗಿ, ಮನಸ್ಸು ತಿಳಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಕಡಲೆರಡು ಸೃಷ್ಟಿಯಲಿ ನೀರರಾಶಿಯದೊಂದು
ಬಿಡುಗೊಳದ ಮನುಜ ಮಾನಸರಾಶಿಯೊಂದು
ಅಡಿಗಡುಗಳುಂಟು ನೀರ್ಗದನಳೆವ ಭಟರುಂಟು
ತಡೆಯುಂಟೆ ನರಮನಕೆ – ಮರುಳ ಮುನಿಯ
ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಾಗರಗಳು ಎರಡು: ಅಗಾಧವಾದ ನೀರಿನ ರಾಶಿ ಒಂದಾದರೆ, ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಮನುಷ್ಯನ ಮನಸ್ಸಿನ ನಿರಂತರ ಯೋಚನಾಧಾರೆ ಇನ್ನೊಂದು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ.ಜಿ.ಯವರು. ಆ ಮೂಲಕ ಮನುಷ್ಯನ ಮನಸ್ಸಿನ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಆಯಾಮ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
ನೀರಿನ ರಾಶಿಗೆ ತಳವಿದೆ, ಗಡಿಗಳೂ ಇವೆ. ಶಾಂತಸಾಗರ, ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಸಾಗರ, ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ –ಇವೆಲ್ಲ ಕೆಲವೆಡೆ ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತದ ಎತ್ತರಕ್ಕಿಂತಲೂ ಆಳವಾಗಿವೆ. ಈ ಸಾಗರದ ಗಡಿಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ನಮ್ಮ ಕಲ್ಪನೆಗೊಂದು ಸವಾಲು. ಈ ಮಹಾನ್ ಜಲರಾಶಿಯನ್ನು ಅಳೆಯಬಲ್ಲವರೂ ಇದ್ದಾರೆ.
ಆದರೆ, ಮನುಷ್ಯನ ಮನಸ್ಸಿನ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು, ಸಾಧನೆಗಳು ಅಪಾರ. ಸಾವಿರಾರು ಪುಟಗಳ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಅದು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಲ್ಲದು – ಮಹಾ ಕಾದಂಬರಿಗಳು, ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳು. ಈ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಹರಿದು ಬರುವ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಅಂತ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ. ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕಿಯಂತೆ ಹಾರುವುದನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಸಾಕಾರವಾಗಿಸಿದೆ. ಭೂಮಿಯ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣ ಶಕ್ತಿ ಮೀರಿ ಸಾಗುವುದನ್ನು ಯೋಜಿಸಿ, ಮಂಗಳ ಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಲಗ್ಗೆಯಿಟ್ಟಿದೆ. ಅನಂತವಾದ ವಿಶ್ವವನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದೆ. ಹೊಸಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ನಾನ ರೂಪಿಸುತ್ತಾ, ಸಾಧನಗಳನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಾ ಇಡೀ ಭೂಲೋಕವನ್ನೇ ಪುಟ್ಟ ಗ್ರಾಮವಾಗಿಸಿದೆ. ಅಂಗೈಯಗಲದ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನಿನ ಮೂಲಕ ಸಾವಿರಾರು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿ ಇರುವವರನ್ನೂ ಹತ್ತಿರ ತಂದಿದೆ. ಒಂದು ಚದರಡಿಯ ಪುಟ್ಟ ಕಂಪ್ಯೂಟರಿನಲ್ಲಿ ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಪುಟಗಳ ಮಾಹಿತಿ ತುಂಬಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲಿರುವ ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಮೂಲಕ ಈ ಬೃಹತ್ ಭೂಮಿಯ ಇಂಚಿಂಚು ಜಾಗದ ವೀಕ್ಷಣೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಅಡೆತಡೆಗಳಿಲ್ಲದ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸೊಂದು ವಿಸ್ಮಯ.
ಮನದಿಂದ ಮನಕೆ ಪಾರ್ವುದು ಬಾಳಿನುರಿಯ ಕಿಡಿ
ಮನೆಯಿಂದ ಮನೆಗಲೆವ ಗಾಳಿ ಹೊಗೆಯಂತೆ
ಮನುಜರ ಪರಸ್ಪರೋದ್ರೇಕ ಜಗದ ವಿಲಾಸ
ಮನವೆ ಪರಮಾದ್ಭುತವೊ – ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
ಮನಸ್ಸಿನ ಪರಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಕೆಲವು ಮುಕ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಸುಂದರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು. ಆ ಮೂಲಕ, ಮನೋವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಕರಿಸುವ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ನೀಡಿರುವ ಉಪಮೆ ಮನೆಯಿಂದ ಮನೆಗೆ ಅಲೆಯುವ ಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಹೊಗೆ. ಇವನ್ನು ಯಾರೂ ಹಿಡಿದಿಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅವು ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಸಂದಿಗೊಂದಿಗಳಿಂದ ತೂರಿಕೊಂಡು ಪಕ್ಕದ ಮನೆಗಳಿಗೆ, ಅಲ್ಲಿಂದ ಆಚೆಯ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿಯೇ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಬೆಂಕಿಯ ಕಿಡಿಗಳೂ ಹಾಗೆಯೇ. ಕೋಪ, ರೋಷ, ದ್ವೇಷ, ಹಗೆತನ, ನೀಚತನ ಇಂತಹ ಕೆಟ್ಟ ಭಾವನೆಗಳೆಲ್ಲ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳಂತೆ. ಇವುಗಳು ಸ್ಫೋಟಿಸಿದಾಗೆಲ್ಲ ಕೆನ್ನಾಲಗೆಗಳು ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಹಾರುತ್ತವೆ – ವಿದ್ವುದ್ವೇಗದಲ್ಲಿ ಇಡೀ ಜಗತ್ತನ್ನೇ ವ್ಯಾಪಿಸುತ್ತವೆ.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಬಂಗಾಲ ಕೊಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೋ ಹುಟ್ಟಿದ ಬಿರುಗಾಳಿ, ಚಂಡಮಾರುತವಾಗಿ ಬೆಳೆದು ಆಂಧ್ರದ ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ, ಒರಿಸ್ಸಾದ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿ ರುದ್ರನರ್ತನ ಮಾಡಿದ್ದನ್ನು ನೆನೆಯೋಣ. ಹಾಗೆಯೇ ಯಾರೋ ಕೆಲವರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ದ್ವೇಷದ ಕಿಡಿ, ಯುಎಸ್ಎ ದೇಶದ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕಿನ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಬಹುಮಹಡಿ ಅವಳಿ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಧ್ವಂಸ ಮಾಡುವ ಸಂಚು ರೂಪಿಸಿತು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ದಾಳಿಯ ತಂತ್ರ ಮಾಡಿ, ವಿಮಾನವನ್ನೇ ಆ ಅವಳಿಗೋಪುರಗಳಿಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿ ಅವನ್ನು ನಿರ್ನಾಮ ಮಾಡಿತು!
ಹೀಗೆ ಮನುಷ್ಯರ ಕ್ರೋಧ, ಉದ್ವೇಗ, ವೈರ ಭಾವನೆಗಳ ಸ್ಫೋಟ ಹಾಗೂ ತಾಕಲಾಟ, ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಟವಿದ್ದಂತೆ. ಕ್ಷಣಕ್ಷಣವೂ ಅದರ ಬದಲಾವಣೆಯೇ ಒಂದು ಬೆರಗು. ಮುಂದೇನಾದೀತೆಂದು ಯಾರೂ ಊಹಿಸಲಾಗದು. ಹಿಂದೆ ಆದಂತೆಯೇ ಮುಂದೆಯೂ ಆದೀತೆಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗದು. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸೆಂಬುದು ಪರಮಾದ್ಭುತ.
ಅಣುವ ಸೀಳಲು ಬಹುದು ಕಣವಣಿಸಲು ಬಹುದು
ತಣುಬಿಸಿಗಳೊತ್ತಡವ ಪಿಡಿದಳೆಯಬಹುದು
ಗಣಿಸಲಳವೇ ಪ್ರೇಮ ಸುಖ ದುಃಖ ಮಹಿಮೆಗಳ
ಮನದ ಮೂಲವತರ್ಕ್ಯ – ಮರುಳ ಮುನಿಯ
ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸಿನ ಭಾವಗಳ ನರ್ತನಾ ವಿಲಾಸವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತಿದಾರೆ, ಮಾನ್ಯ ಡಿ. ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು. ಅಣುವನ್ನೇ ಸೀಳಬಹುದು. ಆ ಮೂಲಕ ಅದರೊಳಗಿನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿ ಬಳಸಬಹುದು. ಪರಮಾಣು ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳ ಮೂಲಕ (ಕೈಗಾದಲ್ಲಿಯೂ ಇದೆ) ನಾವು ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಇದನ್ನೇ. ಆ ಸೂಕ್ಷ್ಮಕಣದ ಒಳಗಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕಣಗಳನ್ನು ನಾವು ಎಣಿಸಬಹುದು; ಅಂದರೆ, ಒಂದು ಪರಮಾಣುವಿನ ಒಳಗೆ ಎಷ್ಟೆಷ್ಟು ಪ್ರೊಟಾನುಗಳು, ನ್ಯೂಟ್ರಾನುಗಳು ಮತ್ತು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನುಗಳು ಇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು. ಹಾಗೆಯೇ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣದ ಮಣ್ಣಿನ ಕಣಗಳನ್ನೂ, ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಗಳಾದ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ, ವೈರಸ್, ಬೂಸ್ಟುಗಳನ್ನೂ ಲೆಕ್ಕ ಮಾಡಬಹುದು. ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಸಣ್ಣ ಪರಾಗಕಣಗಳನ್ನೂ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಧೂಳಿನ ಹಾಗೂ ಅನಿಲಗಳ ಕಣಗಳನ್ನೂ ಎಣಿಸಬಹುದು. ತಂಪು ಮತ್ತು ಬಿಸಿಗಳ ಒತ್ತಡವನ್ನೂ ಅಳೆಯಬಹುದು.
ಆದರೆ, ಮನುಷ್ಯನ ಮನಸ್ಸಿನ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? (ಗಣಿಸಲು ಅಳವೇ?) ಪ್ರೀತಿ, ಸಂತೋಷ, ದುಃಖದುಮ್ಮಾನಗಳ ಏರುಪೇರು ಎಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಈ ಭಾವದಲೆಗಳ ಪ್ರಭಾವ ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾದೀತೇ?
ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನದ ಪದಕ ಗೆದ್ದು, ಆಯಾ ಕ್ರೀಡೆಯಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಶ್ರೇಷ್ಠರೆಂದು ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಿದವರ ಸಂಭ್ರಮವನ್ನು ನೆನೆಯೋಣ. ಒಂದೇ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಚಿನ್ನದ ಪದಕ ಬಾಚಿಕೊಂಡ ಕಾರ್ಲ್ ಲೂಯಿಸನ ಆನಂದಕ್ಕೆ ಎಣೆಯುಂಟೇ? ೨೦೧೪ರಲ್ಲಿ ಹುಡ್ಹುಡ್ ಚಂಡಮಾರುತದಿಂದ, ಜಮ್ಮು- ಶ್ರೀನಗರದ ಭಾರೀ ಭೂಕಂಪದಿಂದ, ಕೇದಾರನಾಥದ ಭಯಂಕರ ನೆರೆಯಿಂದ ತಮ್ಮ ಸರ್ವಸ್ವವನ್ನೂ ಕಳೆದುಕೊಂಡವರ ದುಃಖ ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕೀತೇ? ಖಂಡಿತವಾಗಿ ಇಲ್ಲ.
ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಚಿಮ್ಮುವ ಭಾವನೆಗಳು ತರ್ಕಕ್ಕೆ ಸಿಗಲಾರವು (ಅತರ್ಕ್ಯ). ಅವು ತರ್ಕ, ಮಿತಿ, ಗಡಿ, ಪರಿಧಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ಚೈತನ್ಯದ ಅಲೆಗಳು.
ಒಂದಗಳು ಹೆಚ್ಚಿರದು, ಒಂದಗಳು ಕೊರೆಯಿರದು
ತಿಂದು ನಿನ್ನನ್ನ ಋಣ ತೀರುತಲೆ ಪಯಣ
ಹಿಂದಾಗದೊಂದು ಚಣ, ಮುಂದಕುಂ ಕಾದಿರದು
ಸಂದ ಲೆಕ್ಕವದೆಲ್ಲ – ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
ಈ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಬದುಕು ಎಷ್ಟು ದಿನ? ನಮ್ಮ ಋಣ ಮುಗಿಯುವ ವರೆಗೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ.
ಇಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಜೀವನ ಒಂದು ಊಟವಿದ್ದಂತೆ. ಅನ್ನದ ಅಗಳು ಅಗಳಿನಲ್ಲಿಯೂ ಅದರ ಖಚಿತ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ. ಈ ಊಟದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಒಂದೇ ಒಂದು ಅನ್ನದ ಅಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ತಿನ್ನಲಾಗದು. ಹಾಗೆಯೇ ನಮಗೆ ತಿನ್ನಲು ದಕ್ಕುವ ಅಗಳು ಒಂದೇ ಒಂದು ಕಡಿಮೆಯಾಗದು.
ಯಾವ ಕ್ಷಣ ಇಲ್ಲಿಯ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮುಗಿಯುತ್ತದೆಯೋ, ಅದೇ ಕ್ಷಣ ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಪ್ರಯಾಣ ಶುರು. ಈ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರವೂ ನೂರಕ್ಕೆ ನೂರು ಖಚಿತ. ಇದರಲ್ಲಿಯೂ ಒಂದೇ ಒಂದು ಕ್ಷಣವೂ ಬೇಗನೇ ಆಗದು ಅಥವಾ ತಡವಾಗದು.
ಭಾರತದ ವೈದಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ದಿಗ್ಗಜ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ನಡುವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ವಿಧಿವಶರಾದರು. ಭಾರತದ ವೈದಿಕ ಜ್ನಾನಸಂಪತ್ತಿನ ಸತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟ ದೈತ್ಯಪ್ರತಿಭೆ ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದರೂ ನಡುವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾದರು. ಅವರು ಇನ್ನಷ್ಟು ವರುಷ ಬದುಕಿದ್ದರೆ, ಇನ್ನೆಷ್ಟು ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೋ! ಅಷ್ಟು ಬೇಗನೇ ಅವರು ನಮ್ಮನ್ನು ಅಗಲಿದ್ದಕ್ಕೆ ಒಂದೇ ಒಂದು ವಿವರಣೆ: ಅವರ ಈ ಮಣ್ಣಿನ ಋಣ ತೀರಿತು.
೧೯ ಸಪ್ಟಂಬರ್ ೨೦೧೪ರಂದು ತೀರಿಕೊಂಡ ಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್ ಶ್ರೀನಿವಾಸ್ ಮಹಾನ್ ಪ್ರತಿಭೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲೇ ಇಲ್ಲದಿದ್ದ ಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನನ್ನು ಅದಕ್ಕೆ ಒಗ್ಗಿಸಿ ಅಮರರಾದರು. ಯಾರು ಎಣಿಸಿದ್ದರು ಅವರು ೪೫ನೇ ವರುಷದಲ್ಲೇ ತಮ್ಮ ಇಹಲೋಕದ ಪಯಣ ಮುಗಿಸುತ್ತಾರೆಂದು? ಆದರೆ, ಅಷ್ಟರಲ್ಲೇ ಅವರು ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಅಗಾಧ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನಿತ್ತು ತಮ್ಮ ಋಣ ಪೂರೈಸಿದ್ದಾರೆ, ಅಲ್ಲವೇ?
ಎನಿತ ಜಗಕಿತ್ತೆ ನೀಂ ಕೊಂಡೆಯೆನಿತದರಿಂದ
ಗಣಿತವದೆ ನಿನ್ನ ಯೋಗ್ಯತೆಗೆ ನೆನೆದದನು
ಉಣು ಬೆಮರಿ, ನಗು ನೊಂದು, ನಡೆ ಕುಂಟುತಲುಮೆಂದು
ಹಣೆಯ ಬರಹವೊ ನಿನಗೆ – ಮರುಳ ಮುನಿಯ
ಈ ಭೂಮಿಗೆ ನಾವು ಬಂದಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಬಂದ ಕ್ಷಣದಿಂದಲೇ ಒಂದು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಶುರುವಾಗಿದೆ: ಈ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಕೊಟ್ಟದ್ದು ಎಷ್ಟು? ಈ ಜಗತ್ತಿನಿಂದ ಪಡೆದದ್ದು ಎಷ್ಟು? ಈ ಗಣಿತವೇ ನಮ್ಮ ಯೋಗ್ಯತೆಯ ಮಾನದಂಡ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ.ಜಿ.ಯವರು.
ನಾವು ಪಡೆದದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಕೊಟ್ಟದ್ದು ಜಾಸ್ತಿಯಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಇಲ್ಲಿ ನಮಗೊಂದು ಯೋಗ್ಯತೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಮನಗಾಣಬೇಕು. ಹಾಗೆಯೇ ಬದುಕಬೇಕು – ಆಗ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿಗೊಂದು ಬೆಲೆ. ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿದು ಅದರ ಫಲವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಉಣ್ಣುವವರಾಗಬೇಕು. ದಿನದಿನವೂ ಎದುರಾಗುವ ಸಂಕಟಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿ, ಹರುಷದಿಂದ ಬಾಳಬೇಕು. ಜೀವನದ ಎಡರುತೊಡರುಗಳಿಂದ ನಾವು ಕುಂಟಬೇಕಾದೀತು; ಆದರೆ ಬದುಕಿನ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇರಬೇಕು – ಕುಂಟುತ್ತಲೇ ನಡೆಯಬೇಕು. ಅದೆಲ್ಲ ನಮ್ಮನಮ್ಮ ಹಣೆಯಬರಹ – ಅದನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲೇ ಬೇಕು.
ಧೀಮಂತ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ; ಹಾಗೆಯೇ ಬಾಳಿದರು. ಡಾ. ಮೋಕ್ಷಗುಂಡಂ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ ಅವರು ಆಡಳಿತದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರ ಸಲಹೆ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಗುಂಡಪ್ಪನವರು ಸಂಭಾವನೆ ಪಡೆಯಬೇಕು ಎಂಬುದು ಡಾ. ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯನವರ ಆಗ್ರಹ. ಹಾಗಾಗಿ, ಡಿ.ವಿ.ಜಿ.ಯವರು ಸಂಭಾವನೆಯ ಚೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಚೆನ್ನಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಸಂಭಾವನೆಯ ಯಾವುದೇ ಚೆಕ್ಕನ್ನು ಡಿ.ವಿ.ಜಿ.ಯವರು ನಗದೀಕರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುವುದು ತನ್ನ ಧರ್ಮ, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಭಾವನೆ ಪಡೆಯಬಾರದು ಎಂದು ನಂಬಿದ ಮಹಾನ್ ಮಾನವ ಅವರು.
ಇಂದು ಏನಾಗಿದೆ? ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಸಮಾಜದಿಂದ, ದೇಶದಿಂದ ಇನ್ನಷ್ಟು ಮತ್ತಷ್ಟು ಪಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತೇವೆ. ಬದಲಾಗಿ, ಸಮಾಜ ಹಾಗೂ ದೇಶಕ್ಕೆ ಕೊಡುವ ಚಿಂತನೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಮೂಡುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರದಿಂದ ಪಡಿತರ ಕಾರ್ಡ್ ಪಡೆದ ಕುಟುಂಬಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಒಂದು ಕೋಟಿ ಮೂರು ಲಕ್ಷ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅಕ್ರಮ ಕಾರ್ಡುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ೧೫ ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಅಧಿಕ! ಇದು ನಮ್ಮ ನೈತಿಕ ಪತನವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇನ್ನಾದರೂ ಕೊಡಲು ಕಲಿಯೋಣ.
ಬಾಳಿನೊಳಕಿಚ್ಚು ದೆಸೆದೆಸೆಗುರಿಯ ಚಾಚುತಿರೆ
ಕಾಲನೆನ್ನುವ ಹುಚ್ಚ ಮಣ್ಣನೆರಚುತಿರೆ
ಧೂಳು ಹೊಗೆಗಳ ಹೊರತು ಜಗದಿ ಬೇರಿಲ್ಲದಿರೆ
ಮೇಲೇನು? ಬೀಳೇನು? – ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
ನಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನೊಮ್ಮೆ ಅವಲೋಕಿಸಿದರೆ ಏನು ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ? ಬಾಳಿನೊಳಗಿನ ಬೆಂಕಿ ದಿಕ್ಕುದಿಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ತನ್ನ ಜ್ವಾಲೆ ಹಬ್ಬಿಸುವ ನೋಟ. ಬೆಳೆಸಿದ ಬೆಳೆ ಅತಿ ಮಳೆಯಿಂದ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಮಳೆಯಿಂದ ಹಾಳಾದ ನೋವು. ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಾದ ನಷ್ಟ. ನಂಬಿದವರಿಂದಾದ ಮೋಸ. ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಮನೆಯವರ ಕಿರುಕುಳ. ಬಂಧುಗಳಿಂದ ಅವಹೇಳನ. ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಿಂದ ಅವಮಾನ. ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ವಿಪರೀತ ಕೆಲಸದ ಒತ್ತಡ. ಹೊಟ್ಟೆಬಟ್ಟೆಗೂ ಸಾಲದ ಆದಾಯ. ಕೆಲಸದಿಂದ ವಜಾ. ಗುಣವಾಗದ ರೋಗ. ಹೀಗೆ ಬದುಕೆಂಬುದು ಬೆಂಕಿಯ ಮೇಲಣ ನಡಿಗೆ. ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ಮೇಲೇಳುವ ಅದರ ಉರಿಯಲ್ಲಿ ಸುಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದೇ ನಮ್ಮ ಪಾಡು.
“ಒಳ್ಳೆಯ ದಿನಗಳು ಬಂದಾವು” ಎಂಬೊಂದು ಆಶೆ ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ದಿನದೂಡುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ದಿನಗಳೆದಂತೆ ಏನಾಗುತ್ತದೆ? ಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಬಂದ ಮಕ್ಕಳು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಲಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ದುಶ್ಚಟಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗಿ ಹಣವೂ ಹಾಳು, ಆರೋಗ್ಯವೂ ನಾಶ. ಮಗಳು ಯಾರೊಂದಿಗೋ ಓಡಿ ಹೋದ ಚಿಂತೆ.; ಅನಂತರ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕಳಕೊಂಡು ಅವಳು ವಾಪಾಸು ಬಂದ ದುಃಖ. ಮಗ ಹೇಳದೆಕೇಳದೆ ಮನೆಬಿಟ್ಟು ಹೋದ ಸಂಕಟ. ವಯಸ್ಸಾದರೂ ಸ್ವಂತ ಮನೆ ಕಟ್ಟಲಾಗದ ಹತಾಶೆ. ಏರುತ್ತಿರುವ ಸಾಲದ ಭಾರ. ಮುದಿ ತಂದೆತಾಯಿಯರ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಸಮಸ್ಯೆ. ಅವರು ಏಳಲಾಗದೆ ಮಲಗಿದರಂತೂ ದಿಕ್ಕು ತೋಚದ ಸ್ಥಿತಿ. ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿದರಂತೂ ಹೇಳಲಾಗದ ತೊಂದರೆ. ಹೀಗೆ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ದಿನಗಳನ್ನು ಕಾಣುವ ನಮ್ಮ ಆಶೆ ಕಾಲನೆಂಬ ಹುಚ್ಚ ಎರಚುವ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು.
ಮುಂದೆ ಹೋಗಬೇಕು ಎಂಬ ಹಂಬಲ. ಆದರೆ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಧೂಳು ಹಾಗೂ ಹೊಗೆ ತುಂಬಿದ್ದರೆ ಮುಂದೆ ಸಾಗುವುದೆಂತು? ಮುಂದೇನೂ ಕಾಣಿಸದಿದ್ದಾಗ ಮುನ್ನಡಿ ಇಡುವುದೆಂತು? ಇಂತಹ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲೇನು? ಬೀಳೇನು? ಕತ್ತಲಿನ ಬಾಳಿನಲ್ಲಿ ಗೆಲುವೇನು? ಸೋಲೇನು?
ಸಹನೆ ಜೀವಕೆ ವಿಜಯ ಸಹಿಸು ಬಂದುದನೆಲ್ಲ
ಸಹಿಸು ಬೇಡದೆ ಬಂದ ಪಾಡನೆಲ್ಲ
ಸಹನೆ ನಿನ್ನಾತ್ಮವನು ಗಟ್ಟಿ ಪಡಿಪಭ್ಯಾಸ
ವಿಹಿತವದು ಮನುಜಂಗೆ – ಮರುಳ ಮುನಿಯ
ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ಸುಡುವ ಬೆಂಕಿಯಂತಿರುವ ಬಾಳಿನಲ್ಲಿ ಜಯಿಸಬೇಕಾದರೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? “ಸಹನೆಯಿಂದಿರಬೇಕು. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ಜೀವಕ್ಕೆ ವಿಜಯ ತಂದು ಕೊಡುವುದೇ ಸಹನೆ” ಎಂದು ಸರಳ ಉತ್ತರ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ.ಜಿ,ಯವರು.
ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಬರುವ ಕಷ್ಟಕೋಟಲೆಗಳು, ದುಃಖದುಮ್ಮಾನಗಳು ನಾವು ಬೇಡಿ ಪಡೆದವುಗಳಲ್ಲ. ಅವೆಲ್ಲವೂ ನಾವು ಬೇಡದೆ ಬಂದ ಬದುಕಿನ ಪಾಡು. ಅದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಹಲ್ಲು ಕಚ್ಚಿ ಸಹಿಸಬೇಕು. ಇದನ್ನೇ ಇನ್ನೊಂದು ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ “ಕಲ್ಲಾಗು ಕಷ್ಟಗಳ ಮಳೆಯ ವಿಧಿ ಸುರಿಯೆ” ಎಂದು ಮಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಸುನಾಮಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨,೭೫,೦೦೦ ಜನರು ವಿಧಿವಶರಾದರು. ಕಳೆದ ಐದು ವರುಷಗಳಲ್ಲಿ ಭೂಕಂಪಗಳಲ್ಲಿ ಸತ್ತವರು ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಜನರು. ಕೇದಾರನಾಥಕ್ಕೆ ೨೦೧೩ರಲ್ಲಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗೆ ಹೋಗಿದ್ದವರಲ್ಲಿ, ನುಗ್ಗಿ ಬಂದ ನೆರೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ ಮೃತರಾದವರ ಸಂಖ್ಯೆ ೫,೦೦೦ಕ್ಕಿಂತ ಅಧಿಕ. ಜೂನ್ ೨೦೧೪ರಲ್ಲಿ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಮನಾಲಿಗೆ ಪ್ರವಾಸ ಹೋಗಿದ್ದ ವಿಎನ್ಆರ್ ವಿಜ್ನಾನ ಜ್ಯೋತಿ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೪ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ವಿದ್ಯುತ್ವೇಗದಲ್ಲಿ ಏರಿ ಬಂದ ಬಿಯಾಸ್ ನದಿಯ ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ನೀರುಪಾಲಾದರು.
ಇಂತಹ ದುರಂತಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾದವರ ಹೆತ್ತವರ, ಕುಟುಂಬದವರ, ಹತ್ತಿರದವರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಕವಿಯುತ್ತದೆ ಕತ್ತಲು. ಆಗ ಅವಡುಗಚ್ಚಿ ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲದೆ ಬೇರೆ ದಾರಿಯಿಲ್ಲ. ಎದೆ ನಡುಗಿಸುವ ಇಂತಹ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಸಹಿಸಿ ಬಾಳುವುದು ನಮ್ಮ ಆತ್ಮವನ್ನೇ ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುವ ಸಾಧನ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ, ಸಹನೆ ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ವಜ್ರದ ಕವಚ.
ಹೀಗೆ ಒಂದಾದಮೇಲೊಂದು ಬೆಂಬತ್ತಿ ಬರುವ ಸಂಕಟ ಹಾಗೂ ಸೋಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತ ಜೀವನದ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಈಸಬೇಕು; ಈಸಿ ಜಯಿಸಬೇಕು. ಇದುವೇ ಬದುಕುವ ಸೂಕ್ತ ಮಾರ್ಗ. ಬದಲಾಗಿ ಬದುಕಿನ ಕಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸೋಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸದೆ ಪಲಾಯನ ಮಾಡುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಗೆಲ್ಲುವುದು ಹೇಗೆಂದು ಕಲಿಸುವುದರಲ್ಲೇ ಮುಳುಗಿದ್ದೇವೆ. ದುಃಖ, ನಿರಾಶೆ, ಹತಾಶೆ, ಸೋಲುಗಳನ್ನು ಸಹಿಸಲಿಕ್ಕೂ ಕಲಿಸಬೇಕು.
ಬೆದಕಾಟ ಬದುಕೆಲ್ಲ; ಚಣಚಣವು ಹೊಸಹಸಿವು
ಅದಕಾಗಿ ಇದಕಾಗಿ ಮತೊಂದಕಾಗಿ
ಅಧಿಕಾರ ಸಿರಿ ಸೊಗಸು ಕೀರ್ತಿಗಳ ನೆನೆದು ಮನ
ಕುದಿಯುತಿಹುದಾವಗಂ - ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
ಜೀವಮಾನವಿಡೀ ನಮ್ಮದು ಹುಡುಕಾಟ – ಅದಕ್ಕಾಗಿ, ಇದಕ್ಕಾಗಿ, ಮತ್ತೊಂದಕ್ಕಾಗಿ. ಇದು ಎಂದಿಗೂ ಮುಗಿಯದ ಹುಡುಕಾಟ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಕ್ಷಣಕ್ಷಣವೂ ನಮಗೆ ಹೊಸಹಸಿವು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು.
ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹುಡುಕಾಟ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆಂದು ಗಮನಿಸಿ. ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿನ ಸದಸ್ಯನಾದವನಿಗೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷನಾಗುವ ಆಸೆ. ಅನಂತರ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತಿನ ಸದಸ್ಯ ಹಾಗೂ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪೀಠವೇರುವ ತುಡಿತ. ಅದಾದ ನಂತರ ಶಾಸಕನಾಗುವ ಕನಸು. ಮತ್ತೆ ಮಂತ್ರಿಯಾಗುವ ಹಪಾಹಪಿ. ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರದ ಮಂತ್ರಿಯಾದ ನಂತರ ಈ ಹುಡುಕಾಟ ಮುಗಿದೀತೇ? ಇಲ್ಲ. ಅದರ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ಮಂತ್ರಿಯಾಗುವ ಹಸಿವು.
ಸಂಪತ್ತಿನ ಹುಡುಕಾಟವೂ ಹೀಗೆಯೇ. ಒಂದು ಬೆರಳಿಗೆ ಚಿನ್ನದುಂಗುರ ಸಾಲದು, ಹತ್ತು ಬೆರಳುಗಳಿಗೂ ಬೇಕೆಂಬಾಶೆ. ಒಂದು ಬಂಗಾರದ ಸರ ಸಾಲದು, ಹತ್ತಾರು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಚಪಲ. ಬದುಕಲಿಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮನೆ ಸಾಕು. ಆದರೆ, ಸಂಪತ್ತು ಗುಡ್ದೆ ಹಾಕುವ ಚಪಲ ಇದ್ದವನಿಗೆ ಹತ್ತು ಮನೆಯಿದ್ದರೂ ಸಾಲದು. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಐ.ಎ.ಎಸ್. ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬ ೨೫ ಫ್ಲಾಟುಗಳನ್ನು ಕಪ್ಪುಹಣದಿಂದ ಖರೀದಿಸಿದ್ದ. ವಾಹನ ಖರೀದಿಯ ಖಯಾಲಿಯೂ ಹೀಗೆಯೇ – ಎಷ್ಟಿದ್ದರೂ ಇಂಗದ ಹಸಿವು.
ಸುಖದ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದವರ ಕತೆಯೂ ಇದೇ. ಮನೆಯ ನೆಲಕ್ಕೆ ಅಮೃತಶಿಲೆ ಹಾಕಿದರೆ ಸುಖ; ಗ್ರಾನೈಟ್ ಹಾಕಿದರೆ ಹೆಚ್ಚು ಸುಖ ಎಂಬ ಭ್ರಮೆ. ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನಂತಹ ಚಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೂ ಮನೆಯ ನೆಲಕ್ಕೆ ಅಮೃತಶಿಲೆ ಹಾಕಿಸಿ, ಅದರ ಥಂಡಿಯಿಂದಾಗಿ ಮೊಣಕಾಲಿನ ನೋವು ಅನುಭವಿಸುವವರಿಗೆ ಏನೆನ್ನಬೇಕು? ದೊಡ್ಡ ಟಿವಿ ಇದ್ದರೆ ಸುಖ, ದುಬಾರಿ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನಿದ್ದರೆ ಭಾರೀ ಸುಖ ಎಂದು ನಂಬುವವರ ಪಾಡು ನೋಡಿ. ಅದು ಹಾಳಾದಾಗ, ಅವರ ಸುಖ ಮಣ್ಣುಪಾಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೀರ್ತಿಯ ಗೀಳು, ಪ್ರಚಾರದ ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿದವರಂತೂ ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ ತನ್ನ ಹೆಸರು, ಫೋಟೋ ಕಾಣಿಸಬೇಕು ಎಂಬಲ್ಲಿಂದ ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ರಮೇಣ ಈ ಗೀಳು ರೇಡಿಯೋ ಮತ್ತು ಟಿವಿ ಪ್ರಸಾರ ಆಕ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲದರಿಂದ ಯಾವಾಗಲೂ ಮನಸ್ಸು ಕುದಿಯುತ್ತಿದ್ದರೆ, ನೆಮ್ಮದಿ ಇದ್ದೀತೇ?
ಒಳಿತೊಂದೆ ಶಾಶ್ವತವೊ ಉಳಿದೆಲ್ಲವಳಿಯುವುದೊ
ಅಳುವ ನೀನೊರಸಿದುದು ನಗುವ ನಗಿಸಿದುದು
ಒಲಿದು ನೀಂ ನೀಡಿದುದು ನಲವ ನೀನೆಸಗಿದುದು
ನೆಲಸುವುವು ಬೊಮ್ಮನಲಿ – ಮರುಳ ಮುನಿಯ
ಕುದಿಯುವ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತಣಿಸುವ ದಾರಿ ಯಾವುದು? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಮನಮುಟ್ಟುವ ಉತ್ತರ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿವಿಜಿಯವರು, ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ: “ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನು ಮಾಡು”. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಾವು ಮಾಡಿದ ಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸಗಳು ಮಾತ್ರ ಶಾಶ್ವತ; ಉಳಿದ ಎಲ್ಲವೂ ನಾಶವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ.
ಮಾನ್ಯ ಗುಂಡಪ್ಪನವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಗೋಖಲೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿಚಾರ ಸಂಸ್ಥೆ, ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಠಾಗೋರ್ ಕಟ್ಟಿ ಬೆಳೆಸಿದ ಶಾಂತಿ ನಿಕೇತನ – ಇಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನೂರ್ಕಾಲ ಬಾಳಿ, ನಿರಂತರ ಮನುಕುಲದ ಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಇಂದು ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರನ್ನು, ವಿವೇಕಾನಂದರನ್ನು, ಮದರ್ ಥೆರೆಸಾರನ್ನು ನಾವು ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಅವರು ಮಾಡಿದ್ದೆಲ್ಲವೂ ಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸಗಳೇ ಆಗಿವೆ. ಇತರರ ಕಣ್ಣೀರನ್ನು ಒರಸುವುದು, ಸಂಕಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ದೇವರು ಮೆಚ್ಚುವ ಕೆಲಸ. ಕುಷ್ಟ ರೋಗಿಗಳ ಸೇವೆಯ ಮೂಲಕ ಮದರ್ ಥೆರೇಸಾ ಮಾಡಿದ್ದು ಇಂತಹ ಕೆಲಸ. ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಸಂಸ್ಥೆ ಇದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದೆ.
ಮಂಗಳೂರಿನ ಚಿಲಿಂಬಿಯಲ್ಲಿ ಕುರುಡ ಮಕ್ಕಳ ಶಾಲೆಯಿದೆ. ಅತ್ತಾವರದಲ್ಲಿ ಕುರುಡರ ತರಬೇತಿಗೆ ಮೀಸಲಾದ ಕೇಂದ್ರವಿದೆ. ಅವರ ಕಷ್ಟ, ಅವರ ಕಣ್ಣೀರು ಒರಸುವ ಅಗತ್ಯ ತಿಳಿಯಲಿಕ್ಕಾಗಿ, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಬೇಕು ನಾವು.
ಇತರರಿಗೆ ಸಂತೋಷ ನೀಡುವುದು ಸುಲಭದ ಕೆಲಸವಲ್ಲ. ಆದರೆ ಪರರನ್ನು ನಗಿಸಲು, ಹುರಿದುಂಬಿಸಲು ನೂರಾರು ದಾರಿಗಳಿವೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನಾವು ಹಣ ಖರ್ಚು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ವಾರ್ಷಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ “ಇವತ್ತು ಪರೀಕ್ಷೆ ಸುಲಭವಿರುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿ. ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಪಕ್ಕದ ಮನೆಯವರಿಗೆ “ನೀವು ಬೇಗ ಹುಷಾರಾಗುತ್ತೀರಿ” ಎಂದರೆ ಸಾಕು. ಅವರ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಮೆಲುನಗು ಅರಳುತ್ತದೆ.
ವಾರಕ್ಕೊಂದು ಗಂಟೆ ಅನಾಥಾಲಯದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪಾಠ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ವೃದ್ಧಾಶ್ರಮದ ಹಿರಿಯರ ಜೊತೆ ಮಾತಾಡಲು ಯಾವುದೇ ಖರ್ಚಿಲ್ಲ. ಇವು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸಗಳು. ದೀಪದಿಂದ ದೀಪ ಹಚ್ಚುವ ಕೆಲಸಗಳು.
ಬೇಕು ಬೇಕದು ಬೇಕು ಬೇಕಿದೆನಗಿನ್ನೊಂದು
ಬೇಕೆನುತ ಬೊಬ್ಬಿಡುತಲಿಹ ಘಟವನಿದನು
ಏಕೆಂದು ರಚಿಸಿದನೊ ಬೊಮ್ಮನೀ ಬೇಕು ಜಪ
ಸಾಕೆನೆಪುದೆಂದಿಗೆಲೊ - ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
“ಬೇಕು, ಬೇಕು, ಇನ್ನೂ ಬೇಕು, ಮತ್ತೂ ಬೇಕು” ಎಂದು ಬಾಯಿ ಬಿಡುವ ನಮ್ಮ ಅವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು. ತಿನ್ನುವುದರಿಂದ ತೊಡಗಿ ರಾಶಿರಾಶಿ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಕೂಡಿ ಹಾಕುವುದರ ತನಕ – ಎಲ್ಲದರಲ್ಲಿಯೂ ಎದ್ದು ಕಾಣುವುದು ಮನುಷ್ಯನ ಈ ತಣಿಯದ ದುರಾಶೆ.
ಒಬ್ಬ ಮಾವಿನ ಮರದಡಿ ನಿಂತಿದ್ದಾನೆ ಎಂದಿರಲಿ. ಅವನ ಬಗಲಲ್ಲೊಂದು ಚೀಲ. ಆ ಮಾವಿನ ಮರದಲ್ಲಿ ಕೈಗೆಟಕುವಂತೆ ಗೊಂಚಲುಗೊಂಚಲು ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣು. ಅವನ್ನು ಕೊಯ್ದುಕೊಯ್ದು ಚೀಲ ತುಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಈಗ. ದಿನಕ್ಕೆ ಐದಾರು ಮಾವು ತಿಂದರೂ, ಒಂದು ವಾರದಲ್ಲಿ ೪೦ ಹಣ್ಣು ತಿಂದಾನು. ಅವನ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ೫೦ಕ್ಕಿಂತ ಜಾಸ್ತಿ ಹಣ್ಣು ತುಂಬಿವೆ. ಆದರೂ ಅವನಿಗೆ ತೀರದ ಆಸೆ – ಇನ್ನೊಂದು ಚೀಲ ತರಲಿಲ್ಲವಲ್ಲ ಎಂಬ ಪರಿತಾಪ.
ಹಣ, ಚಿನ್ನ, ಸೈಟು, ಮನೆ, ವಾಹನ – ಎಲ್ಲದರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಮನುಷ್ಯರ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಇದೇ. “ಇನ್ನೊಂದು ಬೇಕು, ಮತ್ತೊಂದು ಬೇಕು” ಎಂದು ಬೊಬ್ಬೆ ಹಾಕುವ ಈ ಮಾನವನನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ತುಂಬದ ಮಡಕೆಯಂತೆ ಏಕೆ ಮಾಡಿದನೋ ಆ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ? ಸದಾ ಕಾಲವೂ “ಇದು ಬೇಕು, ಅದು ಬೇಕು, ಇನ್ನಷ್ಟು ಬೇಕು, ಮತ್ತಷ್ಟು ಬೇಕು” ಎಂಬ ಜಪವನ್ನು ಈ ಮನುಜನಲ್ಲಿ ಯಾಕೆ ಹುಟ್ಟಿಸಿದನೋ ಆ ಬ್ರಹ್ಮ?
ಮನುಷ್ಯನ ಅವಸ್ಥೆ ಹೀಗಿರುವಾಗ ಅವನಿಗೆ “ಸಾಕು” ಎನಿಸುವುದು ಯಾವಾಗ? ಎಂದು ಮಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಕೇಳುತ್ತಾರೆ ಗುಂಡಪ್ಪನವರು. ನಮ್ಮ ಆಸೆಗಳಿಗೆ ಕೊನೆಯೇ ಇಲ್ಲ. ಸಮುದ್ರದ ಅಲೆಗಳಂತೆ ನಮ್ಮ ಆಸೆಗಳು; ಒಂದಾದ ಮೇಲೊಂದು ನುಗ್ಗಿ ಬರುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಸಣ್ಣ ಒಡವೆ; ದೊಡ್ದ ಒಡವೆ; ಅನಂತರ ಇನ್ನೂ ದೊಡ್ಡ ಒಡವೆಯ ಆಸೆ. ಆದರೆ ಕೊನೆಗೊಂದು ದಿನ ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಬೇಕೆಂಬುದು ದೊಡ್ಡ ಸತ್ಯ. ಈ ಸತ್ಯದ ಅರಿವು ಆದಾಗಲಾದರೂ “ಸಾಕು” ಎನಿಸಿತೇ ನಮಗೆ?
ಬೇಕು ಬೇಕೆನೆ ಕಲಹ ಸಾಕು ಸಾಕೆನೆ ಶಾಂತಿ
ಲೋಕವೃತ್ತಿಯ ನಯವದಾತ್ಮ ನೀತಿಯದು
ಬೇಕೆನ್ನುವುದ ಕಲಿತು ಸಾಕೆನ್ನುವುದ ಮರೆಯೆ
ವ್ಯಾಕುಲತೆ ತಪ್ಪೀತೇ?– ಮರುಳ ಮುನಿಯ
ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ನೆಮ್ಮದಿಗೊಂದು ಸರಳ ಸೂತ್ರ ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ.ಜಿ.ಯವರು. ನಮ್ಮ ಒಳಗೂ ನಮ್ಮ ಹೊರಗೂ ಕಲಹ ಯಾಕಾಗುತ್ತದೆ? “ಅದು ಬೇಕು, ಇದು ಬೇಕು” ಎಂದು ಹಪಹಪಿಸುತ್ತಾ ಇದ್ದರೆ, ಬೇಕಾದ್ದನ್ನು ದಕ್ಕಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಜಿದ್ದಿಗೆ ಬಿದ್ದರೆ, ಅದರಿಂದಾಗಿಯೇ ಜಗಳ. ಈ ವರ್ತನೆಯಿಂದ ಶಾಂತಿ ಸಿಗದು.
ಮಾನಸಿಕ ಶಾಂತಿ ಬೇಕೆಂದಾದರೆ, “ಸಾಕು, ಸಾಕು” ಎಂಬ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದ್ದುದರಲ್ಲೇ ಸುಖ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಮಗೆ ದಕ್ಕಿದ್ದೇ ನಮ್ಮ ಭಾಗ್ಯ ಎಂದು ನಂಬಬೇಕು. ಕಿಂಚಿತ್ ಚಿನ್ನವಿಲ್ಲದೆ ಬದುಕಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ನಮ್ಮದೇ ಕಾರು ಇಲ್ಲದೆ ಬದುಕಲಾದೀತೇ? ಸ್ವಂತ ಮನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಜೀವಿಸಬಹುದೇ? ನೆಮ್ಮದಿಯ ಬದುಕಿಗೆ ಇದ್ಯಾವುದೂ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹಸಿವಾದಾಗ ತಿನ್ನಲು ಏನಾದರೂ ಸಿಕ್ಕರೆ, ಮಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಕೆಲಸವಿದ್ದರೆ, ಅದುವೇ ನೆಮ್ಮದಿ. ಉಳಿದ ಯಾವುದೂ ಸುಖ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಇಂತಹ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯಿಂದ ಬದುಕುವುದನ್ನು (ಲೋಕವೃತ್ತಿಯ ನಯ) ಪ್ರಪಂಚದ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುವುದೇ ನಮ್ಮ ಆತ್ಮೋನ್ನತಿಗೆ ದಾರಿ. ಎಂತಹ ಸರಳ ಸೂತ್ರ! ಎಂತಹ ಉದಾತ್ತ ಹಾದಿ!
ಇದನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಯಾಕಾಗದು? “ಬೇಕು ಬೇಕು” ಎಂಬ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ನಮ್ಮ ಹುಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಬಂದದ್ದಲ್ಲ. ಅದು ನಾವು ಕ್ರಮೇಣ ಕಲಿತ ವರ್ತನೆ. ಅದನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂದಾದರೆ, “ಸಾಕು ಸಾಕು” ಎಂಬುದನ್ನೂ ಕಲಿಯಲು ಸಾಧ್ಯ. ನಿಜವೇನೆಂದರೆ “ಸಾಕು ಸಾಕು” ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನಾವು ಕಲಿತಿದ್ದೇವೆ (ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿದ ಬಳಿಕ ಊಟದ ಬಟ್ಟಲಿಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅನ್ನ ಹಾಕಿದರೆ, “ಸಾಕು ಸಾಕು” ಎನ್ನುವುದಿಲ್ಲವೇ?). ಆದರೆ, ಕ್ರಮೇಣ ಮರೆತಿದ್ದೇವೆ.
ಈ ಮರೆವಿನಿಂದ ನಮಗೆ ವ್ಯಾಕುಲತೆ ತಪ್ಪಿದ್ದಲ್ಲ. ಒಂದು ಮನೆ ಕಟ್ಟಿಸಿದ ನಂತರ, “ಸಾಕು” ಎಂದು ಭಾವಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಮಗನಿಗೊಂದು ಮನೆ, ಮಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಮನೆ ಎಂಬ ಸುಳಿಗೆ ಸಿಲುಕುತ್ತೇವೆ. ಮತ್ತೆ ಹೊರಬರಲಾಗದೆ ಚಡಪಡಿಸುತ್ತೇವೆ. ಇನ್ನಾದರೂ ಸಾಕುಸಾಕೆನ್ನುತ್ತಾ ಬದುಕಲು ನೆನಪಿರಲಿ.
ಅನ್ನದಾತುರಕಿಂತ ಚಿನ್ನದಾತುರ ತೀಕ್ಷ್ಣ
ಚಿನ್ನದಾತುರಕಿಂತ ಹೆಣ್ಣುಗಂಡೊಲವು
ಮನ್ನಣೆಯ ದಾಹವೀಯೆಲ್ಲಕಂ ತೀಕ್ಷ್ಣತಮ
ತಿನ್ನುವುದಾತ್ಮವನೆ - ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
ಹಸಿವು ಎಂಬುದು ಬೆಂಕಿ, ಅಲ್ಲವೇ? ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ದಗದಗಿಸುವ ಬೆಂಕಿ ಯಾವುದೆಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ ಸಾದರ ಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೊಟ್ಟೆಯೊಳಗೆ ಹಸಿವು ಕುದಿಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಏನನ್ನಾದರೂ ತಿನ್ನಲೇ ಬೇಕು. ಅದುವೇ ಅನ್ನದಾತುರ. ಕೆಲವರಿಗಂತೂ ತಿಂದಷ್ಟೂ ಹಿಂಗದ ಹಸಿವು.
ಇದಕ್ಕಿಂತ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದದ್ದು ಚಿನ್ನದಾತುರ. ಬಂಗಾರ ಇತ್ಯಾದಿ ಸಂಪತ್ತು ಇನ್ನಷ್ಟು ಬೇಕು, ಮತ್ತಷ್ಟು ಬೇಕು ಎಂಬ ದುರಾಸೆ. ಕಂಡಿದ್ದೀರಾ ಚಿನ್ನದಂಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ – ಮೈಯೆಲ್ಲ ಚಿನ್ನದೊಡವೆ ಹೇರಿಕೊಂಡವರು ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ಚಿನ್ನ ಖರೀದಿಸುವುದನ್ನು? ಎರಡೂ ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ತಲಾ ಹತ್ತು ಚಿನ್ನದ ಬಳೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡವರು, “ನನ್ನ ಕೈಗಳು ಬೋಳುಬೋಳಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿವೆ” ಎಂದು ಕೊರಗುವುದನ್ನು?
ಇದಕ್ಕಿಂತಲೂ ತೀವ್ರವಾದ ಆತುರ ಮತ್ತೊಂದಿದೆ – ಅದುವೇ ಹೆಣ್ಣುಗಂಡೊಲವು. ಆಹಾ, ಏನು ಸೆಳೆತ ಹೆಣ್ಣು-ಗಂಡಿನ ನಡುವೆ! ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ ಜೊತೆಗೆ ಕೂತಿದ್ದರೂ ಅವರಿಗೆ ಎದ್ದೇಳಲು ಮನಸ್ಸು ಬಾರದು. ಸಾವಿರಾರು ಮೈಲುಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಕ್ಷಣಕ್ಷಣವೂ ಪರಸ್ಪರರ ನೆನಕೆ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯಲಾಗಿರುವ ಸಾಹಿತ್ಯವಂತೂ ಸಾವಿರಾರು ಪುಟಗಳು: ಮಹಾಭಾರತದ ಕತೆಗಳು, ರಾಜರಾಣಿಯರ ಕತೆಗಳು, ಜಾನಪದ ಕತೆಗಳು, ರೋಮಿಯೊ – ಜೂಲಿಯೆಟ್ನಂತಹ ನಾಟಕಗಳು, ಕಾದಂಬರಿಗಳು, ಕವನಗಳು.
ಆದರೆ ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಮೀರಿಸುವ ದಾಹವೊಂದಿದೆ – ಅದುವೇ ಕೆಂಪುಕೆಂಪು ಜ್ವಾಲೆ ಎಬ್ಬಿಸುವ ಅಗ್ನಿಕುಂಡದಂತಹ ಮನ್ನಣೆಯ ದಾಹ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತನಗೆ ಮಣೆ ಹಾಕಬೇಕೆಂಬ ತಣಿಯದ ದಾಹ. ಮದುವೆಮುಂಜಿಯಂತಹ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಏನಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಮುಗುಳುನಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಒಳ ಬರುವ ಕೆಲವರ ಮುಖದ ನಗು ಮಾಯವಾಗಿ, ಮುಖ ಬಿರುಸಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾಕೆ? ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಯಾರೂ ಸ್ವಾಗತಿಸಲಿಲ್ಲ; ಒಳ ಬಂದಾಗ ಮಾತಾಡಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಕಾರಣ. ಈ ದಾಹದಿಂದಾಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸತ್ತಿವೆ; ಕುಟುಂಬಗಳು ಒಡೆದಿವೆ; ಕ್ರೀಡಾತಂಡಗಳು ಸೋತಿವೆ; ಸರಕಾರಗಳು ಉರುಳಿವೆ. ಈ ಮನ್ನಣೆಯ ದಾಹ ನಮ್ಮ ಆತ್ಮವನ್ನೇ ನಾಶ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಮೊದಲು ನಾನೆನಗೆ ಮೊದಲೂಟ ಮೊದಲಿನ ಪೀಠ
ಮೊದಲು ನಾನೆನ್ನವರು ಬಳಿಕ ಉಳಿದವರು
ಇದು ಲೋಕದೆಲ್ಲ ಕಲಹಗಳ ದುಃಖದ ಮೂಲ
ಅದುಮಿಕೊ ಅಹಮಿಕೆಯನು – ಮರುಳ ಮುನಿಯ
ತಾನೇ ಮೇಲು, ಉಳಿದೆಲ್ಲರಿಗಿಂತ ತಾನೇ ಮಿಗಿಲು ಎಂಬ ಭಾವ ಯಾವೆಲ್ಲ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ, ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ, ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ, ಸಿನೆಮಾ ಟಾಕೀಸಿನಲ್ಲಿ ಉದ್ದನೆಯ ಸರತಿಯ ಸಾಲು. ಆದರೆ ಕೆಲವರಿಗೆ ತನ್ನ ಕೆಲಸ ಮೊದಲು ಆಗಬೇಕೆಂಬ ದರ್ಪ; ಅಲ್ಲಿ ಕಾಯುತ್ತಿರುವ ಇತರರ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಡ್ಡೆ. ತನ್ನ ಸಮಯ ಮಾತ್ರ ಅಮೂಲ್ಯ, ಇತರರ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಬೆಲೆಯಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವರ್ತನೆ. ಅವರ ವರ್ತನೆ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದವರ ಮೇಲೆ ರೇಗಾಡಿ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ.
ಇಂತವರಿಗೆ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿಯೂ “ಮೊದಲಿನ ಪೀಠ”ವೇ ಬೇಕು. ನನ್ನನ್ನು ವೇದಿಕೆಗೆ ಕರೆದು ಕೂರಿಸಲಿಲ್ಲ, ಮುಂದಿನ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸಲಿಲ್ಲ; ನನಗೆ ಮಾಲೆ ಹಾಕಲಿಲ್ಲ, ಶಾಲು ಹೊದೆಸಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅದೆಷ್ಟು ಸಮಾರಂಭಗಳು ನಿಂತು ಹೋಗಿವೆ! “ನನಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಅತಿಥಿ ಸತ್ಕಾರ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನಿಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಕಾಲಿಡುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂಬ ಸೊಕ್ಕಿನಿಂದ ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರ ನಡೆದವರೆಷ್ಟು!
ಇಂತಹ ಅಹಂಕಾರ ತುಂಬಿಕೊಂಡವರಿಂದಾಗಿ ಏನೆಲ್ಲ ಅನಾಹುತಗಳಾಗಿವೆ! ಮದುವೆಗಳು ಮುರಿದು ಬಿದ್ದಿವೆ; ಮನೆಗಳು ಒಡೆದಿವೆ; ಸಮುದಾಯಗಳು ನರಳಿವೆ; ಊರುಗಳು ನಾಶವಾಗಿವೆ; ದೇಶಗಳು ಧ್ವಂಸವಾಗಿವೆ.
ಮಹಾಭಾರತದ ಕತೆ ನೆನೆಯೋಣ. ಒಬ್ಬನ ಅಹಂನಿಂದಾಗಿ ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಯೋಧರ ಸಾವು, ಸೊತ್ತು ನಾಶ, ದೇಶಕ್ಕೆ ವಿನಾಶ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ – ಪಾಂಡವರ ಅರಗಿನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು-ನೆಲ ತಿಳಿಯದೆ ದುರ್ಯೋಧನ ಗೊಂದಲ ಪಟ್ಟಾಗ ದ್ರೌಪದಿ ನಕ್ಕಳು ಎಂಬುದು, ಅಷ್ಟೇ. ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಕಾರಣವೇನು? ನಾನು ಮತ್ತು ನನ್ನವರು ಶ್ರೇಷ್ಠರು; ಉಳಿದವರೆಲ್ಲ ಹುಳಗಳಂತೆ ಸಾಯಬೇಕಾದವರು ಎಂದು ನಂಬಿದ ಹಿಟ್ಲರನ ಅಹಂ. ಅದೇ ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಜನರ ಸಾವುನೋವಿನ ಮೂಲವಾಯಿತು.
ಹೀಗೆ, ಮನುಷ್ಯನ ಅಹಂಕಾರವೇ ಈ ಲೋಕದ ಎಲ್ಲ ಕಲಹಗಳಿಗೆ, ದುಃಖಗಳಿಗೆ ಮೂಲ ಕಾರಣವೆನ್ನುತ್ತಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ.ಜಿ.ಯವರು. ಇದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನೂ ಅವರು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ – “ಅದುಮಿಕೋ ಅಹಂತೆಯನು”. ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಎಲ್ಲ ಧರ್ಮಗಳೂ ಒಂದು ನಿಯಮ ರೂಪಿಸಿವೆ: “ಈ ವಿಶ್ವವನ್ನು ನಡೆಸುವ ಚೈತನ್ಯಕ್ಕೆ ದಿನಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಶರಣಾಗಿ, ನಮಿಸಿ.” ಇನ್ನಾದರೂ ಅದನ್ನು ಪಾಲಿಸೋಣ.
ಮುಂದೇನೊ, ಮತ್ತೇನೊ, ಇಂದಿಗಾ ಮಾತೇಕೆ?
ಸಂದರ್ಭ ಬರಲಿ, ಬಂದಾಗಳಾ ಚಿಂತೆ
ಹೊಂದಿಸುವನಾರೊ, ನಿನ್ನಾಳಲ್ಲ, ಬೇರಿಹನು
ಇಂದಿಗಂದಿನ ಬದುಕು - ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
“ಮುಂದೆ ಏನಾಗುತ್ತದೋ, ಮತ್ತೆ ಏನಾಗುತ್ತದೋ” ಎಂಬ ಚಿಂತೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿರುವ ಹಲವರಿದ್ದಾರೆ. ಅಂಥವರನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು ಕೇಳುವ ನೇರ ಪ್ರಶ್ನೆ: “ಇಂದಿಗಾ ಮಾತೇಕೆ?”
ತಾಯಿಯೊಬ್ಬಳಿದ್ದಳು. ಅವಳಿಗೆ ಯಾವಾಗಲೂ ತನ್ನ ಮುದ್ದಿನ ಮಗಳ ಚಿಂತೆ. ಮಗಳಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಗಂಡ ಸಿಗುತ್ತಾನೆಯೇ? ಅವನು ನನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆಯೇ? ಒಂದು ವೇಳೆ ಅವನಿಂದ ಮಗಳಿಗೆ ತೊಂದರೆಯಾಗಿ, ಇವಳು ತವರು ಮನೆಗೆ ವಾಪಾಸು ಬಂದರೆ ….? ಆ ತಾಯಿಗೆ ತನ್ನ ಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಅವಳ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇಂತಹ ಹತ್ತು ಹಲವು ಚಿಂತೆಗಳು. ಬೇರೆಯವರ ಜೊತೆ ಮಾತಾಡುವಾಗೆಲ್ಲ, ಆ ತಾಯಿ ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ಇವನ್ನೇ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಳು. ಒಮ್ಮೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬಾಕೆ ಆ ತಾಯಿಯ ಬಳಿ ಕೇಳಿದಳು, “ನಿಮ್ಮ ಮಗಳಿಗೆ ಈಗ ವಯಸ್ಸೆಷ್ಟು?” ಆ ತಾಯಿಯ ಉತ್ತರ, “ಅಯ್ಯೋ, ನನ್ನ ಮಗಳಿನ್ನೂ ಸಣ್ಣವಳು. ಐದನೇ ಕ್ಲಾಸಿನಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ.”
“ಸಂದರ್ಭ ಬರಲಿ, ಬಂದಾಗಳಾ ಚಿಂತೆ” ಎಂಬ ಮಾತು ಇಂಥವರಿಗೇ ಹೇಳಿದ್ದು. ಯಾಕೆಂದರೆ, ತನ್ನ ಮಗಳು ಮದುವೆಯ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದರೆ, ಆ ತಾಯಿ ಮಗಳ ಮದುವೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತೆ ಮಾಡಬೇಕಾದ್ದು ಸಹಜ. ಈಗ, ತನ್ನ ಮಗಳ ಕಾಲೇಜಿನ ಓದಿನ ಬಗ್ಗೆ ಆ ತಾಯಿ ಚಿಂತಿಸಬೇಕೇ ವಿನಃ ಮಗಳ ಮದುವೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸಬಾರದು.
ಇಂಥವರು, ತಾವು ಒಂದು ಸಮಸ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸಿದರೆ, ಅದು ಪರಿಹಾರವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಪ್ಪು ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಅವರು ತಿಳಿಯಬೇಕಾದ ಸತ್ಯ: ಈ ಬದುಕಿನ ಆಗುಹೋಗುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವವನು ಬೇರೊಬ್ಬನಿದ್ದಾನೆ. ಅವನು ನಮ್ಮ ಆಳಲ್ಲ. ಅಂದರೆ ಅವನು ನಮ್ಮ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿಲ್ಲ.
ನಿಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಈ ವರೆಗಿನ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರೆ ನಿಮಗೆ ಈ ಸತ್ಯ ಮನದಟ್ಟಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಇಂದಿನ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸುಖ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದೇ ಜಾಣತನ.
ಬಂದ ಸುಖವನು ಬಿಡದೆ ಬಾರದುದ ಬೇಕೆನದೆ
ದಂದುಗಂಬಡದೆ ಮನದೆಚ್ಚರವ ಬಿಡದೆ
ಸಂದುದನದೇಕೆನದೆ ಮುಂದದೇಂ ಗತಿಯೆನದೆ
ಹೊಂದಿಕೊಳೊ ಬಂದುದಕೆ – ಮರುಳ ಮುನಿಯ
“ಈಗಿನ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಬದುಕಬೇಕು” ಎಂಬ ಸರಳ ತತ್ವವನ್ನು ನವಿರಾಗಿ ಮಾನ್ಯ ಡಿ.ವಿ.ಜಿ.ಯವರು ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆಗಿಹೋದದ್ದರ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಆಗಲಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ತಲೆಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ, ಈ ಕ್ಷಣದ ಬದುಕಿನ ಸಂತೋಷ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವವರು ಹಲವರು. ಅದರಿಂದ ಏನಾದರೂ ಪ್ರಯೋಜನ ಇದೆಯೇ? ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಇಲ್ಲ.
ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ದಿನದಿನವೂ ಸುಖ ಬರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತೀರಾ? ಮನೆಯೆದುರಿನ ಗಿಡದಲ್ಲಿ ಹೂ ಅರಳುವುದನ್ನು, ಹತ್ತಿರದ ಮರದಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕಿ ಹಾಡುವುದನ್ನು, ಹುಲ್ಲಿನ ಮೇಲಿನ ಇಬ್ಬನಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂಜಾವದ ಸೂರ್ಯಕಿರಣಗಳು ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವುದನ್ನು, ಕಾಳಗತ್ತಲಿನಲ್ಲಿ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಮಿಂಚುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಅವೆಲ್ಲ ದಿನದಿನದ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸುಖ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನಲಾದೀತೇ? ಹೀಗೆ ಬಂದ ಸುಖವನ್ನು ಬಿಡಬಾರದು; ಮನದುಂಬಿ ಅನುಭವಿಸಬೇಕು.
ಹಾಗೆಯೇ ನಮಗೆ ಬಾರದ ಸುಖವನ್ನು ಬಯಸಬಾರದು. ದೊಡ್ಡ ಬಂಗಲೆಯ ಒಡೆತನದ ಸುಖ, ದುಬಾರಿ ಕಾರಿನ ಸವಾರಿಯ ಸುಖ, ಮೈತುಂಬ ಬಂಗಾರದೊಡವೆಯ ಸುಖ – ಇವೆಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸಿಗದಿರಬಹುದು. ಅದಕ್ಕೆ ಯಾಕೆ ಸಂಕಟ ಪಡಬೇಕು? ಅವು ಸಿಗದಿದ್ದರೆ ಹೋಗಲಿ ಎಂದು ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡಬೇಕು.
ತೊಂದರೆ (ದಂದುಗ) ಎದುರಾದರೂ ಹಾಗೆಯೇ ಎದುರಿಸಬೇಕು. ಅವಕ್ಕೆ ಅಂಜಬಾರದು; ಕಂಗೆಡಬಾರದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸದಾ ಮನದ ಎಚ್ಚರ ಕಾದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇಂದು ಬಂದ ಕಷ್ಟ ನಾಳೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ಬಾಳಬೇಕು.
ಹ್ಯಾಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಬಂದುದಕೆ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರವಿಲ್ಲಿದೆ. ಸಂದುದನ್ ಅದು ಏಕೆ ಎನದೆ, ಮುಂದೆ ಅದೇಂ ಗತಿಯೆನದೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಆಗಿಹೋದದ್ದರ ಬಗ್ಗೆ “ಆದದ್ದೆಲ್ಲಾ ಒಳಿತೇ ಆಯಿತು” ಎಂದುಕೊಳ್ಳೋಣ. ಆಗಲಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ “ಆಗುವುದೆಲ್ಲಾ ಒಳಿತೇ ಆಗಲಿ” ಎಂದು ಹಾರೈಸೋಣ. ಹಿಂದಿನ ಮುಂದಿನ ಬದುಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತೆ ಬಿಟ್ಟು, ಈಗಿನ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಖುಷಿಯಿಂದ ಇರಲು ಕಲಿಯೋಣ.