HRM

ಒಬ್ಬ ಝೆನ್ ಗುರುಗಳ ಬಳಿಗೆ ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯನ್ ಪಂಡಿತನೊಬ್ಬ ಬಂದ. "ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯನ್ ತತ್ವಗಳ ಅನುಸಾರ "ಮಾರ್ಗ" ಎಂದರೇನೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಝೆನ್ ತತ್ವಗಳ ಅನುಸಾರ ಮಾರ್ಗ ಎಂದರೇನೆಂದು ತಿಳಿಯಲು ಬಂದಿದ್ದೇನೆ. ದಯವಿಟ್ಟು ತಿಳಿಸುವಿರಾ?" ಎಂದು ಝೆನ್ ಗುರುವನ್ನು ವಿನಂತಿಸಿದ.

ಝೆನ್ ಗುರುಗಳು ಪಂಡಿತನ ಕೆನ್ನೆಗೆ ಜೋರಾಗಿ ಒಂದೇಟು ಬಿಗಿದು, ಆತನನ್ನು ತಳ್ಳಿದರು. ಕೋಪದಿಂದ ಕುದಿದು ಹೋದ ಪಂಡಿತ ತನ್ನ ಸೊಂಟದ ಖಡ್ಗವನ್ನು ಹೊರಕ್ಕೆಳೆದು ಝಳಪಿಸಿದ. ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಭಿಕ್ಷುವೊಬ್ಬ ಪಂಡಿತನನ್ನು ಅಡ್ಡಗಟ್ಟಿ, ಅವನ ಕ್ರೋಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನೆಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ. ಗುರುಗಳು ಕೆನ್ನೆಗೆ ಬಾರಿಸಿ ತಳ್ಳಿದ ಸಂಗತಿಯನ್ನು ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಕಂಪಿಸುತ್ತಲೇ ತಿಳಿಸಿದ ಪಂಡಿತ.

“ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಬಾ, ಚಹಾ ಕುಡಿಯೋಣ. ಅನಂತರ ಗುರುಗಳ ಕೋಪಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನೆಂದು ಕೇಳೋಣ" ಎನ್ನುತ್ತಾ ಪಂಡಿತನನ್ನು ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದ ಚಹಾ ಕೋಣೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದ ಭಿಕ್ಷು. ಪಂಡಿತನಿಗೆ ಚಹಾ ಬಟ್ಟಲನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಉಪಚರಿಸಿದ. ಪಂಡಿತ ಚಹಾ ಬಟ್ಟಲನ್ನೆತ್ತಿ ಇನ್ನೇನು ಚಹಾ ಕುಡಿಯಬೇಕು; ಆಗ ಪಂಡಿತನ ರಟ್ಟೆಗೆ ಒಂದೇಟು ನೀಡಿದ ಭಿಕ್ಷು. ಬಟ್ಟಲಿನಿಂದ ಚಹಾ ನೆಲಕ್ಕೆ ಚೆಲ್ಲಿತು. "ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯನ್ ಮಾರ್ಗದ ಅರಿವು ನಿನಗಿದೆ ಎಂದೆಯಲ್ಲ. ಅದೇನೆಂದು ಈಗ ಹೇಳು” ಎಂದ ಭಿಕ್ಷು.

ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಪಂಡಿತನಿಗೆ ತಾನು ಕಲಿತದ್ದು ಯಾವುದೂ ನೆನಪಾಗಲಿಲ್ಲ. ಭಿಕ್ಷು ಸುಮ್ಮನಿರದೆ ಪಂಡಿತನ ರಟ್ಟೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ಅಲುಗಾಡಿಸುತ್ತಾ ಕೇಳಿದ, “ಹೇಳು, ಬೇಗ ಹೇಳು, ಆ ಮಾರ್ಗ ಯಾವುದು?" ಪಂಡಿತನಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸಲಾಗಲೇ ಇಲ್ಲ.

ಆಗ, "ನಮ್ಮ ಮಾರ್ಗ ಯಾವುದೆಂದು ತಿಳಿಸಬೇಕೇನು?" ಎಂದು ಕೇಳುತ್ತಾ ಭಿಕ್ಷು, ನೆಲದಲ್ಲಿ ಚೆಲ್ಲಿದ್ದ ಚಹಾವನ್ನು ಬಟ್ಟೆಯಿಂದ ಒರಸ ತೊಡಗಿದ. ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ಒರಸಿ ನೆಲ ಶುಚಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಭಿಕ್ಷು ಹೇಳಿದ, "ನೋಡಿದೆಯಾ? ಇದುವೇ ನಮ್ಮ ಮಾರ್ಗ."

ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಪಂಡಿತನಿಗಾಯಿತು ಜ್ನಾನೋದಯ.

ಅದೊಂದು ದಿನ ರಾಜನಿಗೊಂದು ಅಭಿಲಾಷೆ ಉಂಟಾಯಿತು: ಝೆನ್ ತತ್ವಗಳ ಅನುಸಾರ ತೋಟವೊಂದನ್ನು ಬೆಳೆಸಬೇಕೆಂಬಾಶೆ.

ಆತ ಹೆಸರುವಾಸಿ ಝೆನ್ ಗುರುವನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಅಭಿಲಾಷೆ ತಿಳಿಸಿದ. ಆ ಗುರುಗಳು ಈ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ರಾಜನಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡಲು ಸಮ್ಮತಿಸಿದರು. ವಿಶಾಲವಾದ ಜಮೀನನ್ನು ತೋಟ ಬೆಳೆಸಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿದ ರಾಜ. ಅಲ್ಲಿ ಗಿಡಗಳನ್ನು ನೆಟ್ಟು ಬೆಳೆಸಲು ಅನುಭವಿ ಕೆಲಸಗಾರರನ್ನು ಕರೆ ತಂದ. ದಿನದಿನವೂ ತೋಟಕ್ಕೆ ಬಂದು ಕೆಲವು ತಿಂಗಳು ಆ ಗುರುಗಳಿಂದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ.

ತನ್ನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದ ಅನುಸಾರವೇ ತೋಟ ಬೆಳೆಸಬೇಕೆಂಬುದು ಗುರುಗಳ ಷರತ್ತು. ತೋಟದಲ್ಲಿ ನೆಟ್ಟ ಗಿಡಗಳೆಲ್ಲ ಬೆಳೆಯ ತೊಡಗಿದವು. ಅವು ಬೆಳೆದು ಮರಗಳಾಗಲು ಮೂರು ವರುಷ ಕಾಯಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಹಾಗಾಗಿ, ಮೂರು ವರುಷಗಳ ನಂತರ ರಾಜನ ಝೆನ್ ತೋಟಕ್ಕೆ ಮರುಭೇಟಿ; ಆಗ ಗಿಡಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪರಿಶೀಲನೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ಗುರುಗಳಿಂದ ರಾಜನಿಗೆ ಸಂದೇಶ.

ಮೂರು ವರುಷಗಳ ನಂತರ ತೋಟದ ಭೇಟಿಗೆ ದಿನ ನಿಗದಿ ಪಡಿಸಿ ಗುರುಗಳ ಆಗಮನ. ತೋಟದಲ್ಲಿ ಕಂಗೊಳಿಸುವ ಮರಗಳು. ಗುರುಗಳನ್ನು ತೋಟದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದು ಮರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿದ ರಾಜ. ಆತನಿಗೆ ಗುರುಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಏನಿರಬಹುದೆಂಬ ಆತಂಕ. ಗುರುಗಳ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಮಂದಹಾಸ.

ಕೊನೆಗೆ ರಾಜನಿಗೆ ಗುರುಗಳು ಕೇಳಿದ ಪ್ರಶ್ನೆ: “ಅದ್ಯಾಕೆ, ಈ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಮರದಿಂದ ಉದುರಿ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದ ಎಲೆಗಳು ಕಾಣಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ?”

ರಾಜ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿದ, "ಗುರುಗಳೇ, ತೋಟದಲ್ಲೆಲ್ಲ ಎಲೆಗಳು ಉದುರಿ ಬಿದ್ದಿದ್ದವು. ಆದರೆ ನೀವು ತೋಟವನ್ನು ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡಲು ಬರುವಾಗ ತೋಟ ಚಂದ ಕಾಣಬೇಕೆಂಬುದು ನನ್ನ ಇರಾದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ತೋಟದ ಒಣ ಎಲೆಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಬಾಚಿ ಮೂಲೆಗೆ ಹಾಕಬೇಕೆಂದು ಕೆಲಸಗಾರರಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದೆ.”

ರಾಜನನ್ನು ನಖಶಿಖಾಂತ ನೋಡಿದ ಗುರುಗಳು, “ಮರಗಳಿಂದ ಉದುರಿದ ಆ ಎಲೆಗಳನ್ನು ತರಿಸಿ ತೋಟದಲ್ಲೆಲ್ಲ ಹಾಕಿಸು" ಎಂದರು. ಅಲ್ಲಿಂದ ನಿರ್ಗಮಿಸುತ್ತಾ ಗುರುಗಳು ರಾಜನಿಗಿತ್ತ ಆದೇಶ: “ಕಳೆದ ಮೂರು ವರುಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿಯಬೇಕಾದ್ದನ್ನು ನೀನು ಕಲಿತಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ನಿನ್ನ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮೂರು ವರುಷಗಳ ನಂತರ. ಆಗ ನೋಡೋಣ."

ಮೌನದ ಮಹತ್ತನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಝೆನ್ ಕತೆಯೊಂದು ಇಲ್ಲಿದೆ:

ಒಂದಾನೊಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ರಾಜನಿದ್ದ. ಚೆನ್ನಾಗಿ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ. ಅವನಿಗೊಬ್ಬನೇ ಮಗ. ಯುವರಾಜ ಅರುವತ್ತನಾಲ್ಕು ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನು ಕಲಿತು ಯೌವನಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಟ್ಟ.

ತಾನು ರಾಜನಾಗಬೇಕು, ಸಿಂಹಾಸನದಲ್ಲಿ ಕೂರಬೇಕು ಎಂಬ ಆಶೆ ಯುವರಾಜನ ಮನದಲ್ಲಿ ಮೊಳೆಯಿತು. ಈ ಆಶೆ ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯಿತು. ಯುವರಾಜ ಮುಂಚಿನಂತಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಮಹಾರಾಜ ಗಮನಿಸಿದ. ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣಾದ ಮಹಾರಾಜನಿಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಅರ್ಥವಾಯಿತು. ಮಗನನ್ನು ಬಳಿಗೆ ಕರೆದು ಹೇಳಿದ, “ಯುವರಾಜಾ, ನನಗೆ ವಯಸ್ಸಾಯಿತು. ಬೇಗನೇ ನಿನಗೆ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ. ಆದರೆ, ಅದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ ನೀನು ದೂರದ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿರುವ ನನ್ನ ಗುರುಗಳ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯಬೇಕಾಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನಾಳೆಯೇ ಹೊರಡು.”

ಮರುದಿನ ಮುಂಜಾನೆ ಕುದುರೆಯೇರಿ ಹೊರಟ ಯುವರಾಜ. ದಿನವಿಡೀ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಿ ಸಂಜೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಗುರುಗಳ ಆಶ್ರಮ ತಲಪಿದ. ಗುರುಗಳ ಪಾದಗಳಿಗೆ ಎರಗಿ, “ಗುರುಗಳೇ, ನನ್ನ ಅಪ್ಪ, ಮಹಾರಾಜರು ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿಗೆ ನನ್ನನ್ನು ಕಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನನಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದ ಮಾಡಿ” ಎಂದ.

ತಕ್ಷಣ ಗುರುಗಳು, “ಆಗಲಿ ಯುವರಾಜಾ, ನನ್ನ ಆಶೀರ್ವಾದ ಬೇಕಾದರೆ ನೀನೊಂದು ಪರೀಕ್ಷೆ ಎದುರಿಸಬೇಕು. ಏಳು ದಿನ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕು. ಅಲ್ಲಿ ಏನೇನು ಸದ್ದುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದೆಯೆಂದು ಬಂದು ಹೇಳಬೇಕು. ಈಗಲೇ ಹೊರಡು” ಎಂದು ಆದೇಶವಿತ್ತರು.

ಇದೊಂದು ಹೊಸರೀತಿಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಎಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಯುವರಾಜ ಕಾಡಿನೊಳಕ್ಕೆ ನಡೆದ. ಒಂದೊಂದು ದಿನವನ್ನು ಕಳೆಯುವುದೂ ಯುವರಾಜನಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹೊತ್ತುಹೊತ್ತಿಗೆ ಮೃಷ್ಟಾನ್ನ ಭೋಜನ. ಇಲ್ಲಿ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೋ ಹಣ್ಣು, ಗೆಡ್ಡೆಗೆಣಸು. ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಲಗಲು ಸುಪ್ಪತ್ತಿಗೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮರದ ರೆಂಬೆಗಳೇ ಗತಿ. ಅದಲ್ಲದೆ ಹುಲಿ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರೆ, ಹಾವು ಕಚ್ಚಿದರೆ, ಚೇಳು ಕುಟುಕಿದರೆ ಎಂಬ ಭಯ. ರುಚಿರುಚಿಯಾದ ಊಟವಿಲ್ಲದೆ, ಸೊಂಪಾದ ನಿದ್ದೆಯಿಲ್ಲದೆ ಏಳು ದಿನಗಳನ್ನು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹೇಗೋ ಕಳೆದು ಯುವರಾಜ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದ. ಪುನಃ ಗುರುಗಳ ಪಾದಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದು “ಗುರುಗಳೇ, ತಾವು ಹೇಳಿದಂತೆ ಏಳು ದಿನ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿದ್ದೆ. ನನಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದ ಮಾಡಿ” ಎಂದ.

“ಎದ್ದೇಳು ಯುವರಾಜಾ, ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಏನೇನು ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ ಹೇಳು” ಎಂದಾಗ, “ಅದೇ ಗುರುಗಳೇ, ಕಾಡಿನ ಸದ್ದುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದೆ” ಎಂಬ ಉತ್ತರ. ಈಗ ಗುರುಗಳ ನೇರ ಪ್ರಶ್ನೆ, “ಯುವರಾಜಾ, ಕಾಡಿನ ಸದ್ದುಗಳು ಎಂದರೇನು?”
ವಿಧಿಯಿಲ್ಲದೆ ಯುವರಾಜ ಉತ್ತರಿಸಿದ, “ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ನರಿ ಊಳಿಡುವುದನ್ನು ಕೇಳಿದೆ, ಆನೆ ಘೀಳಿಡುವುದನ್ನು ಕೇಳಿದೆ, ಹುಲಿ ಗರ್ಜಿಸುವುದನ್ನು ಕೇಳಿದೆ, ಕೋಗಿಲೆ ಕುಹೂ ಹಾಡುವುದನ್ನು ಕೇಳಿದೆ, ದೂರದಲ್ಲಿ ಜಿಂಕೆಗಳ ಹಿಂಡು ಓಡುವಾಗ, ಅವುಗಳ ಗೊರಸು ಕಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ತಗಲಿದಾಗ ಠಣ್ಠಣ್ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ.”

ಗುರುಗಳು ಯುವರಾಜನನ್ನು ಎವೆಯಿಕ್ಕದೆ ನೋಡಿ ಹೇಳಿದರು, “ಯುವರಾಜಾ, ನೀನು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಕೇಳಬೇಕಾದ ಸದ್ದುಗಳು ಬಹಳಷ್ಟಿವೆ. ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಕಾಡಿಗೆ ಹೋಗು. ಎರಡು ವಾರ ಅಲ್ಲಿದ್ದು ಹೊಸ ಸದ್ದುಗಳನ್ನು ಗಮನವಿಟ್ಟು ಕೇಳು. ಅನಂತರ ಬಂದು ಹೇಳು.”

ಪುನಃ ಕಾಡಿನೊಳಕ್ಕೆ ಹೋದ ಯುವರಾಜ. ಈಗೀಗ ಕಾಡಿನ ಬದುಕು ಅಭ್ಯಾಸವಾಗ ತೊಡಗಿತ್ತು. ಎರಡು ವಾರಗಳ ಬಳಿಕ ವಾಪಾಸು ಬಂದ. ಗುರುಗಳ ಅಡಿಗಳಿಗೆರಗಿ, “ಗುರುಗಳೇ, ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸದ್ದುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದೆ. ನನಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದ ಮಾಡುತ್ತೀರಾ” ಎಂದು ವಿನಂತಿಸಿದ.

ಗುರುಗಳು ಮುಗುಳ್ನಗುತ್ತಾ, “ಎದ್ದೇಳು ಯುವರಾಜಾ, ಏನೇನು ಹೊಸ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ” ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಯುವರಾಜ, “ಗುರುಗಳೇ, ಬಾಯಾರಿದಾಗ ನೀರು ಕುಡಿಯಲು ತೊರೆಯ ಬಳಿ ಹೋದಾಗ, ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮೀನು ಈಜುವ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ. ಅಮ್ಮ ಹಕ್ಕಿ ಮರಿ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಗುಟುಕು ಕೊಡುವ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ.”

“ಪರವಾಗಿಲ್ಲ ಯುವರಾಜಾ, ಮತ್ತೇನು ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ” ಎಂದು ಗುರುಗಳು ಹುರಿದುಂಬಿಸಿದಾಗ ಅವನ ಉತ್ತರ, “ಕಾಡಿನ ದಟ್ಟ ಕತ್ತಲಿನಲ್ಲಿ ಜೇಡವೊಂದು  ಬಲೆ ನೇಯುವ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ. ಎತ್ತರದ ಮರದ ತುತ್ತತುದಿಯಿಂದ ಹಣ್ಣಾದ ಎಲೆಯೊಂದು ಕಳಚಿಕೊಂಡು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಾ ಕೆಳಕ್ಕಿಳಿದು, ನೆಲಕ್ಕೆ ಅಪ್ಪಳಿಸುವ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ, ಗುರುಗಳೇ.”

ಈಗ, ಯುವರಾಜನ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟು ನೋಡುತ್ತಾ ಗುರುಗಳ ಆದೇಶ, “ಯುವರಾಜಾ, ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ನೀನು ಕೇಳಲೇ ಬೇಕಾದ ಸದ್ದುಗಳು ಇನ್ನೂ ಎಷ್ಟೋ ಇವೆ. ನಿನಗಿದು ಕೊನೆಯ ಅವಕಾಶ. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಕಾಡಿಗೆ ಹೋಗು. ಒಂದು ತಿಂಗಳು ಅಲ್ಲಿದ್ದು ಬಾ. ಮೈಯೆಲ್ಲ ಕಿವಿಯಾಗಿ ಸದ್ದುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ, ಬಂದು ಹೇಳು.”

ಯುವರಾಜ ಸಣ್ಣಗೆ ನಡುಗಿದ. ಮಹಾರಾಜರು ಗುರುಗಳಿಗೇನಾದರೂ ಸಂದೇಶ ನೀಡಿದ್ದಾರೋ ಎಂಬ ಸಂಶಯ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ರಾಜನಾಗುವ ಕನಸು ಬೆಚ್ಚಗಿತ್ತು. ಸಿಂಹಾಸನದ ಆಶೆ ಅವನನ್ನು ಕಾಡಿನೊಳಕ್ಕೆ ಸೆಳೆಯಿತು. ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ದಿನಗಳು ಉರುಳಿದಂತೆ, ಅಲ್ಲಿನ ಬದುಕು ಸಹ್ಯವಾಯಿತು. ಮನ ನಿರಾಳವಾಯಿತು. ಒಂದು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, ಗುರುಗಳ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ಯುವರಾಜ. ಗುರುಗಳ ಪಾದಗಳಿಗೆ ಸಾಷ್ಟಾಂಗವೆರಗಿದ. ಅವನು ಈಗ ಏನೂ ಮಾತಾಡಲಿಲ್ಲ. ಅವನ ಮಾತು ಮುಗಿದಿತ್ತು.
ಸಮಯ ಸರಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಕೊನೆಗೆ ಗುರುಗಳೇ ಮಾತನಾಡಿದರು, “ಎದ್ದೇಳು ಯುವರಾಜಾ. ಒಂದು ತಿಂಗಳು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಏನೇನು ಹೊಸ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ, ಹೇಳು.”

ಹಲವಾರು ನಿಮಿಷಗಳ ಬಳಿಕ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮಾತಿಗೆ ತೊಡಗಿದ ಯುವರಾಜ. “ಗುರುಗಳೇ, ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ನನಗಾದದ್ದು ಅದ್ಭುತ ಅನುಭವ. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಸದ್ದುಗಳನ್ನೇ ನಾನು ಕೇಳಿರಲಿಲ್ಲ. ಮುಂಜಾನೆ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ ಮೇಲೇರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಅವನ ಕಿರಣಗಳು ಮರಗಳ ಎಲೆಗಳ ನಡುವೆ ತೂರಿಕೊಂಡು ಮಣ್ಣಿನ ಕಣಗಳನ್ನು ಸೀಳಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ.”

“ಮತ್ತೇನು ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ” ಎಂದು ಗುರುಗಳು ಮೀಟಿದಾಗ, ಯುವರಾಜ ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚಿ ತನ್ಮಯನಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿದ, “ಒದ್ದೆ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದ ಬೀಜವೊಂದು ಟಿಸಿಲ್ಲನೆ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯುವ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ. ಗಿಡದಲ್ಲಿ ಮೊಗ್ಗೊಂದು ಅರಳಿ ಹೂವಾಗುವ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ. ಸೂರ್ಯ ಮೇಲೇರಿದಂತೆ, ಎಲೆಯ ಮೇಲಿದ್ದ ಇಬ್ಬನಿಯ ಹನಿಗಳು ಎಲೆಯ ತುದಿಗೆ ಜಾರಿ, ನೀರ ಬಿಂದುವಾಗಿ ಮಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದು, ನೆಲದಾಳಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ. ಗುರುಗಳೇ, ಮೌನದ ಸದ್ದು ಕೇಳಿದೆ.”

ಆಗ ಅಲ್ಲಿ ಕವಿದ ಮೌನವನ್ನು ಮುರಿಯುತ್ತಾ ಗುರುಗಳ ಉದ್ಗಾರ, “ಭೇಷ್, ಯುವರಾಜಾ ಭೇಷ್. ಸದ್ದಲ್ಲದ ಸದ್ದನ್ನು ಕೇಳಲು ಕಲಿತಿದ್ದಿ. ಇದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತಲ್ಲದ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಲು ಕಲಿತುಕೋ. ನಿನ್ನ ಪ್ರಜೆಗಳು ಬಾಯಿಬಿಟ್ಟು ಹೇಳದ್ದನು ಕೇಳಲು ಶುರು ಮಾಡು. ಹಾಗೆ ಕೇಳುತ್ತಾ ಕೇಳುತ್ತಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಡು. ನಿನಗೆ ನನ್ನ ಆಶೀರ್ವಾದ.”

ನಾವೆಲ್ಲರೂ ನೆಮ್ಮದಿಯ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದೇವೆ. ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ನೆಮ್ಮದಿ ಬೇಕಾದರೆ ಮೌನಕ್ಕೆ ಶರಣಾಗಬೇಕು. ನಾವು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಇರುವವರು ಬಾಯಿಬಿಟ್ಟು ಹೇಳದ್ದನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಮನೆಯವರೆಲ್ಲ ಬಾಯಿಬಿಟ್ಟು ಹೇಳದ್ದನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಮನೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮೊಳಗಿನ ಮೌನದಲ್ಲಿ ಚಿಮ್ಮುವ ಮಾತುಗಳಿಗೆ ಕಿವಿಗೊಟ್ಟಾಗ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ನೆಮ್ಮದಿ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲವೇ?   


 

ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ತುಂಬಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಹೆತ್ತವರು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಾವೇ ಮಾದರಿ ಆಗಬೇಕು. ಇದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ? ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸೋಣ.

ತಪ್ಪುಗಳಿಂದ ಕಲಿಯುವುದು:      ಆರು ವರುಷಗಳ ಪುಟ್ಟ ಹುಡುಗಿ ಫ್ರಿಜ್‍ನಿಂದ ಜ್ಯೂಸಿನ ಬಾಟಲಿ ಹೊರ ತೆಗೆಯುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅದು ಕೈಜಾರಿ ಬಿದ್ದು ಒಡೆಯಿತು. ಜ್ಯೂಸ್ ನೆಲಕ್ಕೆ ಚೆಲ್ಲಿತು. ಅಮ್ಮನಿಂದ ಬಯ್ಗುಳದ ಸುರಿಮಳೆ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತ ನಿಂತಿದ್ದ ಆ ಬಾಲಕಿಗೆ ಅಚ್ಚರಿ ಕಾದಿತ್ತು.

ಅವಳ ಅಮ್ಮ ಮಗಳ ಮೈದಡವಿ ಶಾಂತಚಿತ್ತದಿಂದ ಕೇಳಿದಳು, "ಜ್ಯೂಸ್ ಚೆಲ್ಲಿ ಹೋಯಿತಾ? ಹೋಗಲಿ ಬಿಡು, ಈಗ ಏನು ಮಾಡೋಣ?" ("ಈಗ ಏನು ಮಾಡುತ್ತೀ?" ಎಂದು ಅಮ್ಮ ಕೇಳಲಿಲ್ಲ) "ನೀನೀಗ ಒಂದು ಹೊಸ ಆಡಬಹುದು. ಒಂದು ಕಡ್ಡಿ ತಗೋ. ನೆಲಕ್ಕೆ ಚೆಲ್ಲಿದ ಜ್ಯೂಸಿನಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಿ ಆಡಿಸ್ತಾ ಒಂದಷ್ಟು ಹೊತ್ತು ಆಡಿಕೋ" ಎನ್ನುತಾ ಅಮ್ಮ ಅತ್ತ ಹೋದಳು.

ಪುಟ್ಟ ಹುಡುಗಿ ಉಸಿರೆಳೆದು ಕೊಂಡಳು. ಅಮ್ಮ ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ನಂಬಲು ಅವಳಿಗೆ ಕೆಲವು ನಿಮಿಷಗಳೇ ತಗಲಿದವು. ಒಂದು ಕಡ್ಡಿ ತಂದು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಹೊಸ ಆಟಕ್ಕಿಳಿದಳು. ಹತ್ತು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಇತ್ತ ಬಂದ ಅಮ್ಮ ಕೇಳಿದಳು, "ಹೇಗಿತ್ತು ಹೊಸ ಆಟ? ಚೆನ್ನಾಗಿತ್ತು ಅಲ್ಲವೇ? " ಈಗ ಮಗಳ ಆತಂಕವೆಲ್ಲ ಮಾಯ.

ಮಗಳು ಮುಗುಳ್ನಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅಮ್ಮ ಹೇಳಿದಳು, "ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ತೆಗೆಯೋಣ ಬಾ. ನಂಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಹಾಯ ಮಾಡು. ಕಸಬರಿಕೆ ತಾ. ನೆಲ ಒರಸುವ ಬಟ್ಟೆ ತಾ. ಕಸಬರಿಕೆಯಿಂದ ಮೊದಲು ಜೋಪಾನವಾಗಿ ಗ್ಲಾಸಿನ ಚೂರು ತೆಗೆಯೋಣ. ಅನಂತರ ಚೆಲ್ಲಿದ ಜ್ಯೂಸನ್ನು ಬಟ್ಟೆಯಿಂದ ಒರಸೋಣ". ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಅಮ್ಮ-ಮಗಳು ಸೇರಿ ನೆಲ ಶುಚಿ ಮಾಡಿದರು. ("ಬಾಟಲಿ ಒಡೆದು ಹಾಕಿದ್ದೀಯಲ್ಲಾ, ನೀನೇ ಶುಚಿ ಮಾಡು" ಎನ್ನಲಿಲ್ಲ ಅಮ್ಮ.)

ಈಗ ಪುಟ್ಟ ಮಗಳ ಕೈ ಹಿಡಿದು ಫ್ರಿಜ್ಜಿನ ಹತ್ತಿರ ಅಮ್ಮ ಬಂದಳು. ಒಂದು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಸೀಸೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ತುಂಬಿ ಮಗಳ ಕೈಗೆ ಕೊಟ್ಟಳು. "ಇದನ್ನು ಫ್ರಿಜ್‍ನಲ್ಲಿಡು. ಇಟ್ಟ ಕೂಡಲೇ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಹೊರಗೆ ತೆಗಿ. ಇದು ನಿನ್ನ ಕೈಯಿಂದ ಜಾರಿ ಬಿದ್ದರೂ ಒಡೆಯೋದಿಲ್ಲ" ಎಂದಳು. ಮಗಳು ಹಾಗೆಯೇ ಮಾಡಿದಳು. ಆದರೆ ಆ ಸೀಸೆ ಅವಳ ಪುಟ್ಟ ಕೈಗಳಿಂದ ಜಾರಿ ಬಿತ್ತು. "ಹಾಗಲ್ಲ, ಹೀಗೆ ಹಿಡಿ. ಎರಡು ಕೈಗಳ ಬೆರಳುಗಳಿಂದ ಸೀಸೆಯ ಕತ್ತು ಬಲವಾಗಿ ಹಿಡಿದು ಎತ್ತು" ಎನ್ನುತ್ತಾ ಅಮ್ಮ ಮಗಳಿಗೆ ತೋರಿಸಿ ಕೊಟ್ಟಳು.

ಎರಡನೇ ಸಲ ಕೈಗಳಿಂದ ಸೀಸೆ ಜಾರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಮಗಳು ಸಂಭಾಳಿಸಿಕೊಂಡಳು. ಇನ್ನೆರಡು ಸಲ ಅದನ್ನೇ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದಳು. ಕೆಲವೇ ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಫ್ರಿಜ್‍ನಿಂದ ಸೀಸೆಯನ್ನು ಕೈಜಾರದಂತೆ ಹೊರ ತೆಗೆಯುವ ವಿಧಾನ ಕಲಿತು ಬಿಟ್ಟಳು ಆ ಪುಟ್ಟ ಬಾಲಕಿ.

ಅಂದು ಆ ಮಮತೆಯ ತಾಯಿ ತನ್ನ ಮಗಳಿಗೆ ಆ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಬದುಕಿನ ಪಾಠವನ್ನೇ ಕಲಿಸಿದಳಲ್ಲವೇ? ಮಕ್ಕಳು ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದಾಗ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ಎಗರಾಡುವ, ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬಡಿದು ಹಾಕುವ ಹೆತ್ತವರು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಎಂತಹ ಮಾದರಿ ಆಗುತ್ತಾರೆ? ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ತುಂಬುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೆತ್ತವರು ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ಕಲಿಯಬಹುದು.

ಪಕ್ಷಿಯ ಹೆಸರೇನು?     ನನ್ನ ಮಗಳಿಗೆ ೩ ವರುಷ ತುಂಬಿದಾಗ ನಾನು ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸ ಮಂಗಳೂರಿನ ಪುಸ್ತಕದಂಗಡಿಯಿಂದ ಚಿತ್ರಗಳಿರುವ ನೂರು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ಮನೆಗೆ ತಂದದ್ದು. (ಯಾಕೆಂದರೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ವಿಷಯ ಕಲಿಸಲು ಪುಸ್ತಕಗಳು ಸಹಕಾರಿ. ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತ ಕತೆ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ಮಕ್ಕಳ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಹೆಸರುಗಳು.)

ಅನಂತರ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಸಂಜೆ ಆ ಪುಸ್ತಕಗಳ "ಓದು". ನಾನು ಆಫೀಸಿನಿಂದ ಬರುವುದು, ಮಗಳು ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ ತರುವುದು, ನಾನು ಅದರಲ್ಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತ ಅವಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುವುದು.

ಅದೊಂದು ದಿನ ಪುಟ್ಟ ಮಗಳು ತಂದ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಇದ್ದದ್ದು ಪಕ್ಷಿಗಳ ಚಿತ್ರಗಳು. ಅವಳು ಒಂದೊಂದೇ ಪುಟ ತಿರುವಿ ಹಾಕಲು ತೊಡಗಿದಳು. ಆಯಾ ಪುಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಚಿತ್ರದ ಪಕ್ಷಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ಹೇಳತೊಡಗಿದೆ: ಗಿಡುಗ, ಗುಬ್ಬಚ್ಚಿ, ಕಾಗೆ, ಕೋಗಿಲೆ, ಕೋಳಿ, ಬಾತುಕೋಳಿ, ಪಾರಿವಾಳ, ಮಿಂಚುಳ್ಳಿ ಇತ್ಯಾದಿ. ಮುಂದಿನ ಪುಟವನ್ನು ಮಗಳು ತೆರೆದಾಗ ನಾನು ಮಾತಿಲ್ಲದೆ ಕೂತೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಆ ಪಕ್ಷಿಯ ಹೆಸರು ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಮೌನ ಗಮನಿಸಿದ ಮಗಳು ಕೇಳಿದಳು, "ಇದ್ಯಾವ ಪಕ್ಷಿ?" ಒಂದು ಪಕ್ಷಿಯ ಹೆಸರು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲವಲ್ಲ ಎಂದು ನನಗೆ ನನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಮಾಧಾನ. ಮಗಳು ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ಅದೇ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳಿದಾಗ ಕಿರಿಕಿರಿ. ಪುಟದ ಕೆಳಗಿನ ವಿವರಣೆ ಓದಿ ತಿಳಿಯಲಾಗದ ಅಸಹಾಯಕತೆ. (ಯಾಕೆಂದರೆ ಅದು ರಷ್ಯನ್ ಭಾಷೆಯ ಪುಸ್ತಕ.) "ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಮಗುವಿನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ನನ್ನ ದೊಡ್ಡತನ ಅಡ್ಡಿ.

ಈ ಸಂಕಟದಿಂದ ಪಾರಾಗಲು ದೊಡ್ಡವರ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಬಳಸಿದೆ. "ಮುಂದಿನ ಪುಟ ತೆಗಿ" ಎಂದೆ. "ಇದೇನು ಹೇಳಿ" ಮಗುವಿನ ಆಗ್ರಹದ ಪ್ರಶ್ನೆ. "ಅದು ಇರಲಿ ಬಿಡು, ಆಚೆ ಪುಟದ್ದು ನೋಡೋಣ" ಎಂದೆ. ನನ್ನ ಪುಸಲಾಯಿಸುವಿಕೆ ಅರ್ಥವಾಗದೆ, ಪುಟ್ಟ ಮಗಳು ಒಂದು ಕ್ಷಣ ನನ್ನನ್ನು ದಿಟ್ಟಿಸಿ ನೋಡಿದಳು. ಏನನ್ನಿಸಿತೋ, ಆ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಮಡಿಚಿಟ್ಟು ಎದ್ದು ಹೋದಳು.

ಇಂತಹ ಸಂಧರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಹೆತ್ತವರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬೇರೆಬೇರೆ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನಿಪುಲೇಟ್ ಮಾಡಬಹುದು. "ಬಾ, ಟಿವಿ ನೋಡುವಾ", "ಆ ಬಾಲ್ ತಾ, ಆಟವಾಡೋಣ" ಇತ್ಯಾದಿ. ಅದರ ಬದಲಾಗಿ ಮಕ್ಕಳೆದುರು ತಪ್ಪು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೆ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೆತ್ತವರ ಬಗ್ಗೆ ಸದಭಿಪ್ರಾಯ ಬೆಳೆದೀತು ಅಲ್ಲವೇ?

ವಿವಿಧ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಆಸಕ್ತಿ ಕುದುರಿಸಬೇಕಾದರೆ ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆತ್ತವರೂ ಒಂದಷ್ಟು ಕಲಿಯ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆತ್ತವರು ಈ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನಿರ್ವಹಿಸದೆ, ಕೊನೆಗೆ ಶಿಕ್ಷಕರು ಅಥವಾ ಸಿಲೆಬಸ್‍ನ ಮೇಲೆ ತಪ್ಪು ಹೊರಿಸುತ್ತಾರೆ ಅನಿಸುವುದಿಲ್ಲವೇ? ಹೆತ್ತವರಲ್ಲಿ ಓದಿ-ಬರೆಯುವ ಅಭ್ಯಾಸ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ?

ಅದು ಮಾಡಬೇಡ, ಇದು ಮಾಡಬೇಡ:     ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ನಿದ್ದೆಯಿಂದೇಳುವ ಮಗು ಹೆತ್ತವರಿಂದ ಎಂತಹ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತದೆ? ಮುಖ ತೊಳೆಯಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಮಗ್‍ನಲ್ಲಿ ನೀರೆತ್ತಲು ಹೋದರೆ "ನೀನು ನೀರು ತೆಗೀಬೇಡ, ಚೆಲ್ಲುತ್ತಿ, ನಾನೇ ಕೊಡ್ತೇನೆ" ಎಂಬ ಮಾತು. ಕುಡಿಯಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಲೋಟದಲ್ಲಿ ನೀರು ತೆಗೆಯಲು ಹೋದರೆ, "ಅದೆಲ್ಲ ನಿನ್ನಿಂದ ಆಗೋದಿಲ್ಲ, ನಾನೇ ಕೊಡ್ತೇನೆ" ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆ. ರಾತ್ರಿ ಮಲಗುವ ವರೆಗೂ ಇಂತಹ ಮಾತುಗಳನ್ನೇ ಹೆತ್ತವರಿಂದ ಮಗು ಕೇಳುವುದು ಜಾಸ್ತಿ. ಪುಟ್ಟ ಮಗು ಮೆಟ್ಟಲು ಇಳಿಯಲು ಹೋದಾಗ, "ಬೇಡಬೇಡ, ಬೀಳ್ತೀಯಾ" ಎನ್ನುವ ಹೆತ್ತವರು, ಆ ಮಗು ಮೆಟ್ಟಲು ಹತ್ತಲು ಹೋದಾಗಲೂ ಅದೇ ಮಾತು ಹೇಳ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಮಗುವಿಗೆ ಗೊಂದಲ.

ಇಂಥ ಮಾತುಗಳು, ಅದೂ ಹೆತ್ತವರಿಂದ , ಮಗುವಿನ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನೇ ಅದುಮುತ್ತವೆ. ತನ್ನಿಂದ ಯಾವ ಕೆಲಸವನ್ನೂ ಸರಿಯಾಗಿ ಮಾಡಲಿಕ್ಕಾಗದು ಎಂಬ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಮಗುವಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸುತ್ತವೆ. ಇದರ ಬದಲಾಗಿ ಹೆತ್ತವರು ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅದನ್ನೇ ಹೇಳತೊಡಗಿದರೆ..... ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಗು ಮೆಟ್ಟಲು ಇಳಿಯುವಾಗ, "ಮೆಟ್ಟಲು ನೋಡ್ಕೊಂಡು ಇಳಿ, ಒಂದೊಂದೇ ಮೆಟ್ಟಲು ಇಳಿದು ಬಾ, ನಿನಗೆ ಇಳೀಲಿಕ್ಕೆ ಆಗ್ತದೆ" ಎನ್ನುತ್ತಾ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರೆ ..... ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ ಇಂತಹ ಮಾತುಗಳು ಬದುಕಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಧನಾತ್ಮಕ ಸಂದೇಶ ನೀಡಬಲ್ಲವು.

ಅದೇನು, ಇದೇನು?     ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳುವುದು ಮಗುವಿನ ಸಹಜ ಗುಣ. ಆದರೆ ತನ್ನದೇ ಮಗು ಮುಗ್ಧ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ ಹೆತ್ತವರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ?

ಐದು ವರುಷಗಳ ಒಂದು ಮಗು ಮತ್ತು ಮಗುವಿನ ತಂದೆ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು. ರಸ್ತೆ ಪಕ್ಕದ ಮರಗಿಡಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮಗು ಕೇಳಿತು, "ಅಪ್ಪ, ಅದ್ಯಾವ ಮರ?" "ಅದು ಮಾವಿನ ಮರ, ಬೇಗ ನಡಿ" ಎಂಬ ಉತ್ತರ ಅಪ್ಪನಿಂದ. ತುಸು ಮುಂದೆ ನಡೆದಾಗ, ಮಗುವಿನ ಎರಡನೇ ಪ್ರಶ್ನೆ, "ಅಪ್ಪ, ಇದ್ಯಾವ ಮರ?" ಈಗ ಗದರಿಕೆಯೇ ಅಪ್ಪನ ಉತ್ತರ.

"ಏನೋ ಒಂದು ಮರ, ನಿಂಗೆ ಮಾತಾಡದೆ ಬರೋಕಾಗಲ್ವ?" ಅದಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಂಜುತ್ತಲೇ ೩ನೇ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳಿತು ಮಗು, "ಅಪ್ಪ, ಅದೆಂಥ ಮರ?"

ಈಗ ಅಪ್ಪನ ಸಿಟ್ಟು ಕೆರಳಿತು. ’ಬಾಯಿ ಮುಚ್ಕೊಂಡು ಬಾರದಿದ್ರೆ ಎರಡು ಬಿಗಿತೇನೆ ನೋಡು" ಎಂದು ಅಪ್ಪ ಅಬ್ಬರಿಸಿದಾಗ, ಮಗುವಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳೆಲ್ಲ ಗಂಟಲಿನಲ್ಲೇ ಉಳಿದವು. ಹೀಗೆ ಮುದುಡಿ ಹೋದ ಮಕ್ಕಳ "ಪ್ರಶ್ನಿಸುವ ಹೂಮನಸ್ಸು" ಮತ್ತೆ ಅರಳೀತೇ? ಮಕ್ಕಳ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ತಾಳ್ಮೆ ಹಾಗೂ ಉತ್ತರಿಸುವ ಕೌಶಲ್ಯ ಹೆತ್ತವರು ಕಲಿಯಬೇಡವೇ? ಇಲ್ಲವಾದರೆ ಮಕ್ಕಳ ಕುತೂಹಲ ಕಮರಿ ಹೋಗಲು, ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ನಾಶವಾಗಲು ಹೆತ್ತವರು ಕಾರಣ ಆಗೋದಿಲ್ಲವೇ?