ನಗುವೊಂದು ರಸಪಾಕವಳುವೊಂದು ರಸಪಾಕ
ನಗುವಾತ್ಮ ಪರಿಮಳವ ಪಸರಿಸುವ ಕುಸುಮ
ದುಗುಡವಾತ್ಮವ ಕಡೆದು ಸತ್ತ್ವವೆತ್ತುವ ಮಂತು
ಬಗೆದೆರಡನುಂ ಭುಜಿಸು – ಮಂಕುತಿಮ್ಮ
ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷವೇ ತುಂಬಿರಬೇಕು ಎಂಬಾಶೆ ನಮ್ಮದು. ಅದರಿಂದಾಗಿ ನಾವು ದುಃಖದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುತ್ತೇವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರ ಏನೆಂದರೆ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಮಭಾವ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಎಂಬ ಸರಳ ತತ್ವವನ್ನು ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮಾನ್ಯ ಡಿ. ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು.
ಸಮಭಾವ ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ? ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನಮ್ಮ ಚಿಂತನಾಕ್ರಮವನ್ನೇ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಗುತ್ತಾ ಖುಷಿಯಿಂದ ಇರುವುದು ರಸಪಾಕ ಸವಿದಂತೆ. ಇದು ನಾವೇ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡ ಭಾವ. ಅಳುತ್ತ ದುಃಖದಿಂದ ಇರುವುದೂ ರಸಪಾಕ ಎಂದು ನಾವ್ಯಾಕೆ ಭಾವಿಸಬಾರದು?
ನಮಗೆ ಯಾರೋ ಮೋಸ ಮಾಡಿದಾಗ ದುಃಖ ಸಹಜ. ಪರಿಚಿತನೊಬ್ಬ ನಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆ ಆಪಾದನೆ ಮಾಡಿದಾಗಲೂ ದುಃಖ ಸಹಜ. ಆಪ್ತರು ತೀರಿಕೊಂಡಾಗಲೂ ದುಃಖ ಸಹಜ. ಈ ಎಲ್ಲ ನೋವಿನ ಸಂಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವನಾನುಭವದ ರಸಗವಳವಿದೆ, ಅಲ್ಲವೇ? ಆ ಮೋಸದಿಂದಾಗಿ ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸುವ, ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರದಿಂದಿರುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲಿ. ಹಾಗೆಯೇ, ಅಪರಿಚಿತನ ಆಪಾದನೆಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ತಿರಸ್ಕರಿಸೋಣ. ಅವನ ಆಪಾದನೆಗಳನ್ನು ಯಾರೂ ನಂಬದಂತೆ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ, ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿ ಬದುಕೋಣ. ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ನಾವು ಅತ್ತರೆ ಸತ್ತವರು ಎದ್ದು ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸತ್ಯ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು, ನೋವು ನುಂಗಿ ಬದುಕೋಣ.
ಈ ಪ್ರಕಾರ ನಮ್ಮ ಚಿಂತನಾಕ್ರಮ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ನಮಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವ ಸತ್ಯ: ದುಗುಡ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮ ಆತ್ಮವನ್ನೇ ಕಡೆದು ನಮ್ಮ ಸತ್ವವನ್ನು ಬೆಳಕಿಗೆ ತರುವ ಮಂತು. ಮೊಸರು ಕಡೆದಾಗ ಬೆಣ್ಣೆ ತೇಲಿ ಬರುವಂತೆ, ಸಂಕಟ ಎದುರಾದಾಗ ನಮ್ಮ ಅಂತಃಸತ್ವ ಹೊರಬರುತ್ತದೆ. ಕಬ್ಬಿಣ ಉಕ್ಕಾಗಬೇಕಾದರೆ ಅದು ಕೆಂಪಾಗಿ ಕಾಯಲೇಬೇಕು.
ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಯೋಣ. ಕತ್ತಲಿದ್ದರೆ ತಾನೇ ಬೆಳಕಿನ ಅನುಭವ? ಕಹಿ ಇದ್ದರೆ ತಾನೇ ಸಿಹಿಯ ಅನುಭವ? ದುಃಖವಿದ್ದರೆ ತಾನೇ ಸಂತೋಷದ ಅನುಭವ? ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಮಾಗಬೇಕಾದರೆ ಈ ಎರಡೂ ಅನುಭವಗಳು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಕೇವಲ ಸುಖ ಅನುಭವಿಸಿದವನಿಗೆ ಅದರ ಬೆಲೆ ತಿಳಿಯುವುದಕ್ಕಿಂತ ಚೆನ್ನಾಗಿ ದುಃಖ ಅನುಭವಿಸಿದವನಿಗೆ ಸುಖದ ಬೆಲೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ, ಎರಡನ್ನೂ ಸಮಭಾವದಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸೋಣ. ನಗುವಿನಿಂದಲೂ ಕಲಿಯೋಣ, ಅಳುವಿನಿಂದಲೂ ಕಲಿಯೋಣ. ಹಾಗೆ ಕಲಿಯುತ್ತ ಬಾಳೋಣ, ಬೆಳೆಯೋಣ.
ಅಳುವಿಂದೆ ನಗುವಿಂದೆ ಕಳವಳದ ಸುಯ್ಲಿಂದೆ
ಚಲುವಿಕೆಯ ಜೊಂಪಿಂದೆ ನಲುಮೆಯಿಂದೆ
ಕೆಳೆಯ ಕಂಬನಿಯಿಂದೆ ಹಬೆಯ ಬಿಸಿ ಬೆವರಿಂದೆ
ಜಳಕವೋ ಜೀವಕ್ಕೆ – ಮರುಳಮುನಿಯ
ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಭಾವಗಳೂ ಬೇಕು – ನಾವು ಮಾಗಲಿಕ್ಕಾಗಿ, ಎಂಬ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು “ಮರುಳಮುನಿಯನ ಕಗ್ಗ”ದ ಈ ಮುಕ್ತಕದಲ್ಲಿಯೂ ನಮ್ಮ ಮುಂದಿಡುತ್ತಾರೆ, ಮಾನ್ಯ ಡಿವಿಜಿಯವರು.
ಅಳು, ನಗು, ಕಳವಳ, ಚೆಲುವು, ನಲುಮೆ, ಗೆಳೆತನ, ಉದ್ವೇಗ – ಇವನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಬೇರೆಬೇರೆ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಭವಿಸಿರುತ್ತೇವೆ. ನಮ್ಮ ಆಪ್ತರನ್ನು ಅಥವಾ ಬೆಲೆ ಬಾಳುವುದನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಾಗ, ಮೈಗೆ ಅಥವಾ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ನೋವಾದಾಗ ಅಳು ನುಗ್ಗಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಆತ್ಮೀಯರ ಜೊತೆಗಿದ್ದಾಗ, ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದಾಗ, ಸಂತೋಷವಾದಾಗ ಮೆಲುನಗು ಮೂಡಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಶಾಲಾಕಾಲೇಜುಗಳ ಪರೀಕ್ಷಾ ಫಲಿತಾಂಶ ಬರುವ ಮುನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಕಳವಳ ಸಹಜ. ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸುತ್ತಾ ಮಂಪರಿಗೆ ಜಾರುವುದೂ ಸಹಜ. ಸ್ನೇಹದಿಂದ ಜೊತೆಗಿದ್ದಾಗ ಖುಷಿ, ಆದರೆ ಅಗಲಿದಾಗ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ನೀರು. ಹಾಗೆಯೇ ಯಾರೋ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿದಾಗ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಕೆರಳಿ, ಉದ್ವೇಗ ಉಕ್ಕುತ್ತದೆ. ೧೬ ನವಂಬರ್ ೨೦೧೩ರಂದು, ಮುಂಬೈಯ ವಾಂಖೆಡೆ ಅಂಗಣದಿಂದ ೨೪ ವರುಷಗಳ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಬದುಕಿಗೆ ವಿದಾಯ ಹೇಳಿ ಹೊರ ನಡೆಯುವಾಗ, “ಭಾರತರತ್ನ” ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದಿದ್ದರೂ, ಸಚಿನ್ ತೆಂಡುಲ್ಕರನ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣೀರು ತೊಟ್ಟಿಕ್ಕಿದ್ದು ಸತ್ಯ.
ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ನಮಗೆ ಎದುರಾಗುವ ಪ್ರಶ್ನೆ: ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಈ ಭಿನ್ನಭಿನ್ನ ಭಾವಗಳು ಯಾಕೆ? ಇದಕ್ಕೆ ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪನವರು ಕೊಡುವ ಸರಳ ಉತ್ತರ: ಇವೆಲ್ಲವುಗಳಿಂದ “ಜಳಕವೋ ಜೀವಕ್ಕೆ.” ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದೊಡನೆ ಏನು ಅನಿಸುತ್ತದೆ? ಉಲ್ಲಾಸ ಅನಿಸುತ್ತದೆ. ಹಳತನ್ನು, ಬೆವರ ವಾಸನೆಯನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಂಡು, ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಹೊಸ ದಿನಕ್ಕೆ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಭಿನ್ನಭಿನ್ನ ಭಾವಗಳೂ ನಮ್ಮನ್ನು ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ತೊಳೆದು, ಉಲ್ಲಾಸ ಮೂಡಿಸುತ್ತವೆ, ಅನುಭವಗಳಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ಮಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಅವನ್ನು ಮುಕ್ತ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಸ್ವಾಗತಿಸೋಣ.